كاهش تلفات سفرهای نوروزی تحت الشعاع سيل

اقتصاد گردان - محسن شمشيري -  امسال موضوع تصادفات مربوط به سفرهای نوروزی، تحت‌الشعاع خبرهای مربوط به سیل و خسارات و تلفات آن کمتر مورد توجه قرار گرفت.در نوروز امسال هم مانند سال‌های گذشته به‌شکلی هر روزه در میان اخبار بخش حوادث خبرگزاری‌ها، خبرهایی در مورد تصادفات جاده‌ای و تلفات جانی آن‌ها دیده می‌شد اما این بار موضوع تصادفات مربوط به سفرهای نوروزی تحت‌الشعاع خبرهای مربوط به سیل و خسارات و تلفات آن،کمتر مورد توجه قرار گرفت.

 سیل خانمان‌برانداز و مرگ‌باری که بسیاری از مناطق کشور را در بر گرفت و به انسداد برخی جاده‌ها در ایام نوروز انجامید، تا حدودی از حجم مسافرت‌های نوروزی کاست و به تبع آن تصادفات جاده‌ای و تلفات آن را نیز کاهش داد. این در حالی است که کشته‌شدگان تصادفات رانندگی در نوروز سال گذشته (۱۳۹۷) نسبت به سال قبل از آن (۱۳۹۶) افزایش قابل توجهی یافته بودند.

به گفته رییس‌پلیس راهور ناجا، علاوه بر شرایط جوی، بهبود رفتارهای ترافیکی و هدایت و مدیریت ترافیکی نیز در کاهش کشته‌های تصادفات رانندگی موثر بوده‌اند.

این روند همچنان با اصلاح فرهنگ رانندگی، افزایش ایمنی جاده‌ها و خودروها قابل تداوم است. طبق تحقیقات و اعلام پلیس راهور، حوادث جاده‌ای علت ۵۰ درصد کشته‌شدن افراد به‌صورت غیرعمد است و تقریباً ۶ درصد درآمد ناخالص کشور در تصادفات از بین می‌رود.چراکه نیمی از افراد فوتی در حوادث جاده‌ای را افراد زیر ۴۰ سال تشکیل می‌دهند و عملاً جامعه نیروی کار و فعال خود را در جاده‌ها از دست می‌دهد.

اين نوع حوادث جاده اي در تعطيلات نوروز بيش از مقاطع ديگر سال قابل مشاهده و اثرگذار است و معمولا در همان روزهاي نخست تعطيلات، خبرهاي تاسف بار از مرگ و مير و مجروح شدن عده اي در جاده ها منتشر مي شود. 

امسال برخي كارشناسان پيش بيني مي كردند كه به دلايل مختلف ممكن است كه حوادث جاده اي و در نتيجه هزينه هاي بيمه اي،  ديه، تصادف خودرو، بيمه شخص ثالث و تعميرات و... افزايش بيشتري داشته باشد. جاده هاي نامناسب، افزايش خودروها و سفرها، كمبود جاده ها و معابر نسبت به رشد روز افزون خودروها، افزايش ترافيك و عصبيت در رانندگي در روزهاي خاص از جمله بعد از بسته شدن برخي جاده ها مانند جاده چالوس كه باعث ترافيك بيشتر و مراجعه به ساير جاده هاي در استان هاي مجاور شده بود و... از جمله دلايل حادثه ساز بودن و خطرات بيشتر راننده ها بوده است. 

آمارها حكايت از آن دارد كه تنها در سه روز اول فروردين 98، تعداد تلفات سفرهای نوروزی به 170 نفر رسید و ۳۷۵۰ نفر مجروح شدند.

رییس پلیس راهور ناجا با اشاره به افزایش شمار کشته‌های تصادفات رانندگی در 24 ساعت منتهي به سوم فروردين گفت: تنها در ۲۴ ساعت ۳۸ تن کشته و ۴۷۱ نفر مجروح شدند ۴۹ درصد تصادفات از شکل واژگونی بوده و عدم کنترل وسیله نقلیه به دلیل لغزندگی معابر، تخطی از سرعت مطمئنه و خستگی و خواب آلودگی مهمترین علت رخداد این تصادفات بوده است.تنها طی يك شبانه روز  ۲ هزار و ۶۵۰ دستگاه خودرویی که دارای تخلفات حادثه ساز بودند توسط عوامل پلیس راه و راهور در معابر کشور توقیف شدند.

اما مهدی جمالی نژاد معاون عمران و توسعه شهری وزیر کشور نيز با اشاره به کاهش تلفات حوادث ترافیکی در دور نخست سفرهای نوروزی و 5 روز اول فروردين 98 گفت: با توجه به آمار به‌دست آمده از میزان تصادفات و تلفات جاده‌ای در کشور طی دور نخست سفرهای نوروزی ۱۵ درصد در بخش برون‌شهری و ۲۲ درصد تلفات حوادث درون‌شهری نسبت به سال گذشته کاسته شده است.

اما عده اي از كارشناسان مي گويند كه اگرچه موضوعات مختلفي مانند سيل باعث شد كه تعداد حوادث و كشته شده هاي سفرهاي نوروزي 98 كاهش يابد، اما همچنان موضوعات ديگري وجود دارد كه مي تواند در ساير روزهاي سال 98 حادثه ساز باشد و همچنان آمار تعداد كشته شده ها و مجروحان، در ايران جزو بالاترين رقم ها در بين كشورهاي جهان باقي بماند. از جمله  افزایش قیمت تورهای خارجی و بلیت پروازهای داخلی باعث خواهد شد بسیاری از مردم، سفرهای داخلی و زمینی را جایگزین سفرهای خارجی و هوایی کنند. بنابر این انتظار می رود شاهد حجم بیش از پیش خودروها در معابر بین شهری  باشیم.

شرایط سخت اقتصادی که شامل نهادهای عمومی هم می شود ممکن است باعث شود پلیس راه نتواند برخلاف حضور چشمگیر و سازنده هر ساله اش، در نوروز 98 هزینه لازم برای به کار گیری تمام ظرفیت هایش  را داشته باشد.  وزارت راه نیز نتوانسته است به دلیل کمبود بودجه نقاط حادثه خیز در جاده های کشور را اصلاح کند.

هم اکنون 3 هزار و 300 نقطه حادثه خیز در جاده های کشور وجود دارد. نقطه حادثه خیز جایی است که بر اساس آمار، بیشترین میزان تصادفات فوتی در آنجا به وقوع پیوسته و علت حادثه نیز نقص جاده (شیب نامناسب، پیچ تند، فقدان گاردریل و...) بوده است.

وزارت راه تا کنون تنها حدود 1500 نقطه از این نقاط را "آشکار سازی" کرده است، یعنی با نصب تابلوهایی به رانندگان هشدار داده که اینجا نقطه حادثه خیز است ولی اصلاحی انجام نداده است.

بنابراین 1800 نقطه حادثه خیزِ مخفی در کمین سرنشینان خودورهاست که حتی با یک بنر ساده نیز شناسانده نشده اند! این نقاط ، "نقاط بحرانی" نامیده می شوند.

تمام رسانه ها در ایام منتهی به نوروز و در تعطیلات ديگر طول سال،  وجهه همت خود را معطوف به این موضوع كرده و هشدارهای لازم و حتی تکراری را به مردم داده اند. ما انسان ها گاه نیازمند آنیم که حتی دانسته هایمان را به ما یادآوری کنند. 

 خود مردم نیز در این باره با یکدیگر گفت و گو و هشدارها و تجربیات شان را به یکدیگر منتقل كرده اند. همچنین سرنشینان خودرو ، خود را مبرای از مسؤولیت هدایت خودرو ندانند و مراقب راننده و رفتارهای رانندگی اش باشند. مثلاً اگر همراه راننده خود را مکلف به نخوابیدن کند و مراقب باشد که راننده هم نخوابد، بسیاری از حوادث رخ نمی دهند. ما خودمان باید برای خودمان کاری کنیم.

 مسؤولان دولتی و انتظامی در تمهید تدابیری برای استفاده حداکثری از توانمندی پلیس راه در ایام نوروز بوده اند. وزارت راه با نصب بنرهایی در همه نقاط حادثه خیز مردم را نسبت به خطری که چند متر آن سوتر تهدیدشان می کند آگاه كرده است و اگر راننده بداند وارد یک نقطه حادثه خیز می شود که تا کنون افراد متعددی در آنجا کشته شده اند و ممکن است قربانی بعدی خودش باشد، حتماً احتیاط بیشتری می کند.

اگر وزارت راه بودجه اصلاح نقاط حادثه خیز را ندارد، دستکم می تواند با نصب بنرهای هشدار دهنده در نقاط حادثه خیز، از میزان تلفات بکاهد و اگر این کار ساده را نیز نکند، حتماً در کشته شدن کسانی که در این نقاط فوت می کنند شریک خواهد بود. وزارت راه می تواند از رسانه ها بخواهد درباره این بنرهای هشدار دهنده به مردم توضیح دهند و حتماً رسانه ها نیز از این تعامل انسان دوستانه استقبال خواهند کرد.