:
كمينه:۱۴.۷۹°
بیشینه:۱۴.۹۹°
Updated in: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۳:۱۴
سياست بانك مركزي در كنترل ارز و سكه در آبان و آذر، رشد پول داغ را مهار كرد

مهار پول داغ در آذرماه؛ اثر كاهش نرخ ارز بر افزايش 25 هزار ميلياردي سپرده بلندمدت، 226 هزار ميليارد تومان بدهي دولت به بانك ها

از رشد 35 هزار ميليارد توماني نقدينگي در آذرماه 97 معادل 25 هزار ميليارد تومان جذب سپرده بلندمدت و بقيه جذب سپرده هاي كوتاه مدت شده است كه نشان دهنده اثر فوري سياست هاي كنترل نرخ ارز و سكه روي افزايش سپرده بلندمدت است. سپرده بلندمدت از اسفند 96 تا آبان ماه 97 تنها 3 هزار ميليارد تومان رشد كرده بود اما در آذر 97 متاثر از سياست هاي بانك مركزي در كنترل بازار ارز و طلا و سكه، و كاهش نرخ دلار و سكه در آّبان و آذر، تمايل مردم به سپرده بلندمدت افزايش يافت و سپرده بلندمدت در آذر ماه معادل 25 هزارميليارد تومان بيشتر شده است
کد خبر: ۱۳۱۱۷۱
تاریخ انتشار: ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۸:۵۳
اقتصاد گردان  – محسن شمشيري

سپرده بلندمدت از اسفند 96 تا آبان ماه 97 تنها 3 هزار ميليارد تومان رشد كرده بود اما در آذر 97 متاثر از سياست هاي بانك مركزي در كنترل بازار ارز و طلا و سكه، و كاهش نرخ دلار و سكه در آّبان و آذر، تمايل مردم به  سپرده بلندمدت افزايش يافت و سپرده بلندمدت در آذر ماه معادل 25 هزارميليارد تومان بيشتر شده است. 
به دنبال اجراي سياست هاي بانك مركزي از مرداد 97 كه با كاهش سقف تراكنش بانكي، جمع آوري چك هاي رمزدار در گردش در بازار، ساماندهي صرافي ها و... نرخ دلار در آبان و آذر به ترتيب 6.9- و 19.5- درصد، نرخ سكه 2.7- و 15.3- درصد، نرخ يورو 7.6- و 18.7- درصد، كاهش يافت، موجب شد كه عده اي از صاحبان نقدينگي، پول خود را به سپرده بلندمدت تبديل كنند و در نتيجه روند هشت ماه اول كه با بي ميلي مردم نسبت به رشد سپرده بلندمدت مواجه شده بود و مردم پول و رشد نقدينگي جديد را در حساب كوتاه مدت، ديداري و به صورت اسكناس نگهداري مي كردند، در آذر ماه تصميم گرفتند كه حدود 25 هزار ميليارد تومان از نقدينگي جديد را به سپرده بلند مدت تبديل كنند زيرا وضعيت بازار سكه و ارز نزولي شده بود و تمايل كمتري نسبت به نگهداري پول به صورت كوتاه مدت وحساب جاري وجود داشت. 
تا آبان ماه 97، از مبلغ 195 هزار ميليارد تومان افزايش نقدينگي در هشت ماه اول سال 97، به ميزان 48 هزار ميليارد تومان جذب سپرده ديداري، 129 هزار ميليارد تومان جذب سپرده كوتاه مدت، 8 هزار ميليارد تومان جذب سپرده قرض الحسنه، نزديك به 2 هزار ميليارد تومان تبديل به اسكناس در دست مردم شده و تنها 3 هزار ميليارد تومان جذب سپرده بلندمدت شده كه نشان مي دهد 92 درصد يا به عبارتي تقريبا تمام افزايش نقدينگي 195 هزار ميليارد توماني سال 97 تبديل به پول داغ شده كه مي تواند باعث رشد انواع تقاضا و مبادله در بازار شود 
اما در آذرماه  از مبلغ 234 هزار ميليارد تومان افزايش نقدينگي در 9 ماه اول سال 97، به ميزان 48 هزار ميليارد تومان جذب سپرده ديداري، 141 هزار ميليارد تومان جذب سپرده كوتاه مدت، 8 هزار ميليارد تومان جذب سپرده قرض الحسنه، 1230 ميليارد تومان به صورت اسكناس در دست مردم و 28 هزار ميليارد تومان جذب سپرده بلندمدت شده است. 
به عبارت ديگر، از رشد 35 هزار ميليارد توماني نقدينگي در آذرماه 97 معادل 25 هزار ميليارد تومان جذب سپرده بلندمدت و بقيه جذب سپرده هاي كوتاه مدت شده است كه نشان دهنده اثر فوري سياست هاي كنترل نرخ ارز و سكه روي افزايش سپرده بلندمدت است

رشد بالاي سپرده هاي كوتاه مدت و ديداري نسبت به بلند مدت 

از سوي ديگر،  حجم نقدینگی در آذر ماه  97 بیش از هزار و 764 هزار میلیارد تومان اعلام شد نسبت به اسفندماه سال گذشته 15.3 درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل 22.1 درصد افزایش نشان می‌دهد. حجم پول شامل اسكناس و سپرده ديداري در این دوره ۲۴۴ هزار میلیارد با 25.7 درصد افزایش نسبت به اسفند ماه سال قبل بوده و حجم شبه پول شامل سپرده هاي كوتاه مدت، بلندمدت و قرض الحسنه نیز با 13.8 درصد رشد در نه ماه اول سال 97، معادل 1520 هزار میلیارد تومان است.
نكته قابل توجه اين است كه تركيب سپرده هاي كوتاه مدت و بلندمدت بانك ها كه متاثر از نوسانات نرخ ارز و طلا در يك سال اخير، افزايش قيمت كالاها و مسكن، خودرو، و ساير كالاها، كاهش نرخ سود سپرده بلندمدت به 15 درصد، وساير عوامل بوده است، در نه ماه اخير با تحولات قابل توجهي مواجه شده است. 
آمارها نشان مي دهد، كه سپرده كوتاه مدت و در حال گردش در دست مردم از طريق كارت هاي بانكي با رشد 36 درصدي در نه ماه همراه بوده و از 393 هزار ميليارد تومان در اسفند 96 به 535هزار ميليارد تومان در آذر 97 رسيده و 141 هزار ميليارد تومان بيشتر شده است. 
اين در حاليست كه سپرده بلندمدت تنها 28 هزار ميليارد تومان در اين 9 ماه بيشتر شده و از 840 هزار ميليارد تومان در اسفند 96 به 869 هزار ميليارد تومان در آذر 97 رسيده و 3.4 درصد رشد داشته كه البته نشان مي دهد در آذر ماه رشد قابل توجهي نسبت به ماه هاي ديگر سال داشته است.. زيرا سپرده بلندمدت از اسفند 96 تا آبان ماه تنها 3 هزار ميليارد تومان رشد كرده بود اما در آذر 97 به خاطر كاهش نرخ دلار و سكه در آّبان و آذر متاثر از سياست هاي بانك مركزي در كنترل بازار ارز و طلا و سكه، سپرده بلندمدت معادل 25 هزارميليارد تومان بيشتر شده است. 
سپرده ديداري نيز با رشد 32 درصدي در نه ماه اخير از 150 هزار ميليارد تومان در اسفند 96 به 199 هزار ميليارد تومان در آذر 97 رسيده و 48 هزار ميليارد تومان بيشتر شده است و بعد از سپرده كوتاه مدت،  بالاترين رشد سپرده ها را در يكسال اخير و نه ماه اخير  نشان مي دهد. 
ميزان سپرده قرض الحسنه نيز در اين 9ماه از 80 هزار ميليارد تومان در اسفند به 88 هزار ميليارد تومان در آذر 97 رسيده و بيش از 10 درصد رشد كرده است. 
به عبارت ديگر، در حالي كه انتظار مي رود بخش عمده افزايش نقدينگي جذب سپرده بلندمدت شود اما از 234 هزار ميليارد تومان  حدود 12 درصد جذب سپرده بلندمدت و 4 درصد جذب قرض الحسنه شده و بيش از 84 درصد جذب اسكناس، سپرده ديداري و كوتاه مدت شده  كه اين ميزان پول و نقدينگي كه به پول داغ مشهور است مي تواند به سرعت وارد بازار كالا شده و نوسان هاي مختلفي را ايجاد كند.  
اين نوع تغييرات نشان مي دهد كه تمايل مردم به نگهداري پول به صورت كوتاه مدت و سپرده ديداري و اسكناس و چك افزايش يافته  تا هر زمان كه تشخيص دادند براي خريد كالا، مايحتاج، خريد ارز، سكه، خودرو، مسكن، زمين و... وارد بازارها شوند  و همين موضوع عامل نوسان و رشد قيمت ها در چند ماه اخير شده است. 
سهم سپرده بلندمدت از كل نقدينگي به 49 درصد، كوتاه مدت 30 درصد، سپرده ديداري 11.2 درصد نقدينگي است


رشد بدهي دولت 

براساس انتشار گزیده آمارهای اقتصادی پولي و بانكي آذر 97 كه به تازگي از سوي بانک مركزي منتشر شده، ميزان بدهي دولت به بانك ها به رقم 226 هزار ميليارد تومان رسيده كه نسبت به اسفند  96 به ميزان 12.7 درصد و نسبت به مدت مشابه سال قبل به ميزان 19.8 درصد رشد كرده است. 
رقم بدهي بخش دولتي به سيستم بانكي نيز به رقم 302 هزار ميليارد تومان رسيده و از مرز 300 هزار ميليارد تومان گذشته، كه معادل 70 هزار ميليارد تومان آن را بدهي بخش دولتي به بانك مركزي و232 هزار ميليارد تومان آن را بدهي بخش دولتي به بانك ها تشكيل داده است. 
 از اين مبلغ بدهي دولت به سيستم بانكي معادل 270 هزار ميليارد تومان و بدهي شركت هاي دولتي به سيستم بانكي معادل 32هزار ميليارد تومان بوده است. همچنين از ميزان بدهي دولت به سيستم بانكي، نزديك به 43 هزار ميليارد تومان بدهي دولت به بانك مركزي و 226هزار ميليارد تومان بدهي دولت به بانك ها را تشكيل مي دهد. بدهي شركت هاي دولتي نيز شامل 27 هزار ميليارد تومان به بانك مركزي و 5880 ميليارد تومان به بانك ها است.