تلاطم 4 صنعت بورسی پتروشيمي، پالایش، خودروسازان، بانك ها و موضوعات اثرگذار بر آنها

اقتصاد گردان -  مسعود کریمی|

نگاهی به روند معاملاتی بورس اوراق بهادار تهران طی چند وقت اخیر به خوبی نشان می‌دهد که برخی از صنایع بزرگ از جمله پتروشیمی‌، پالایشی‌، بانکی و خودرویی در یک روز معاملاتی مثبت و با افزایش حجم خرید همراه می‌شوند و در روز بعدی، همان صنایع در مدار منفی قیمتی قرار می‌گیرند و صف‌های طولانی فروش را به خود اختصاص می‌دهند. 

در همین حال، اغلب صاحب‌نظران بازار سرمایه ضعف تحلیل در فضای کلی تالار شیشه‌ای حافظ را در کنار نبود نقدینگی لازم برای خرید سهام شرکت‌ها، از دلایل اثر‌گذار در نوسان غیرمنطقی صنایع بورس محور مطرح می‌کنند و در نقطه مقابل دیگر صاحب نظران در خصوص چرایی عدم ماندگاری رونق در سهام شرکت‌ها نیز معتقدند، برخی از شرکت‌ها که اتفاقا گزارش‌های خوبی هم به بازار سهام ارایه می‌کنند، فقط در حد یک یا 2 روز معاملاتی در مدار مثبت قیمتی قرار می‌گیرند و پس از آن سریعا دچار نوسان می‌شود. چرا که همزمان با مثبت شدن سهام شرکتی دیگر، سرمایه‌گذاران اقدام به فروش سهام موجود در پرتفوی خود و خرید سهام شرکت جدید می‌کنند. بنابراین، باید به این نکته توجه کرد که جایگزین کردن سهام به این شیوه در کنار منفی یا مثبت شدن گروه‌های مختلف در بورس دلیل بر ارزندگی یا عدم ارزندگی نیست بلکه در این مهم نبود نقدینگی، بیشتر ایفای نقش کرده و فقط سهام را وارد فاز نوسانی می‌کند. 

به هر روی، بررسی آمار معاملات صنایع بورسی نشان از ضرورت‌‌ها در حوزه اصلاح مقررات و افزایش شفافیت در فضای کلی اقتصادی دارد چرا که در کنار کم‌رنگ شدن ریسک‌های مختلف درون و برون گروهی صنایع بورسی، می‌توان چشم‌انداز مثبتی را برای بازار سرمایه ترسیم کرد. از طرفی در صورتی که پالس‌های ضعیف و مثبت بازار‌‌‌های جهانی توام با تعیین و تکلیف مسائل بین‌المللی باشد، می‌توان سمت و سوی آینده معاملاتی را مثبت و سودآور ارزیابی کرد.

  تردید سرمایه‌گذاران پتروپالایشی

در همین رابطه، کامل ابراهیمیان مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات با تحلیل صنایع بورسی عنوان کرد: بطور کلی مخابره برخی اخبار به بازار سرمایه طی 2 هفته اخیر در کنار قیمت‌های جهانی نفت و فلزات اساسی از مهم‌ترین پارامتر‌های اثر‌گذار در روند معاملاتی بازار محسوب می‌شوند. وی خاطرنشان کرد: قیمت جهانی نفت از ابتدای سال جدید میلادی با ثبت بیش از 20 درصد رشد توانست روند مثبتی را تجربه کند و این مهم باعث شده است که مقداری اقبال به سمت صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی نسبت به گذشته بیشتر شود. به گفته این کارشناس بازار سرمایه کماکان ترس از وضعیت مبهم اقتصاد جهانی و جنگ تجاری بین امریکا و چین وجود دارد اما با این حال، باز هم سرمایه‌گذاران مردد هستند که آیا رشد قیمت نفت تداوم پیدا خواهد کرد یا اینکه همچنان احتمال افت بیشتر وجود خواهد داشت. بر این اساس، چنین عواملی باعث می‌شوند که شاهد نوسان مثبت و منفی در گروه پالایش و پتروشیمی باشیم.

    نبود شفافیت بانکی

مدیر معاملات کارگزاری بانک توسعه صادرات با اشاره به گروه بانک و خودرو نیز تصریح کرد: در این 2 گروه متاسفانه شاهد اخبار ضد و نقیض زیادی هستیم. بطوری که در گروه بانکی‌ها موضوع تسعیر نرخ ارز، با نرخ سامانه نیما یا با نرخ 5700 تومانی که در بودجه سال 1398 مشخص شده، بطور کلی باعث شده است که این صنعت روند متلاطم و نوسان مثبت و منفی زیادی را تجربه کند. از سویی دیگر، برخی از بانک‌ها آماده انجام افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها هستند اما به دلیل اینکه به صورت شفاف هنوز اطلاعات و وضعیت افزایش سرمایه این دست از بانک‌ها روی سامانه کدال مشخص نیست، اخبار و شایعاتی که درباره این صنعت وجود دارد باعث شده است که نوسان آنها نیز بسیار زیاد صورت بگیرد.

  کش و قوس‌های خودرویی‌ها

کامل ابراهیمیان در خصوص وضعیت صنعت خودرو نیز اذعان داشت: تصمیم به افزایش چند باره قیمت خودرو و از طرف دیگر مخالفان و موافقانی که وجود دارند در کنار تایید و تکذیب افزایش نرخ‌ها که پس از کش و قوس‌های چندین ماهه اخیر، افزایش نرخ‌ها مصوب شد به نوعی باعث شده است که نوسان در این صنعت با افزایش همراه شود.

  پیش‌بینی آتی

این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است طی یک الی 2ماه آینده اغلب سهم‌ها در صنایع پتروشیمی، پالایشی، معدنی و فلزی نسبت به سایر صنایع می‌توانند روند باثبات‌ و مثبت‌تری را تجربه کنند. وی با اشاره به روند کلیت بازار سهام تا پایان سال نیز گفت: با توجه به روند مثبت قیمت جهانی نفت و فلزات اساسی و توافقات بین امریکا و چین که در حوزه تجارت جهانی رخ داده است و از طرفی پیش‌بینی‌هایی که در خصوص مجامع شرکت‌ها در پایان سال وجود دارد، شرکت‌های صادرات محور‌ که عملکرد مناسبی را داشتند می‌توانند روند مثبتی را هر چند ملایم تجربه کنند.

  ضعف تحلیل و نبود نقدینگی

از سویی دیگر، اکبر حامدی قائم مقام مدیرعامل شرکت کارگزاری ملل با تحلیل فضای کلی بازار سرمایه و چرایی نوسان صنایع بزرگ در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد: نوسان اخیر بیشتر از نبود پول‌‌های جدید نشات می‌گیرد. وی خاطرنشان کرد: پس از رشد مقطعی بازار سهام افرادی که نقدینگی خود را از سایر بازار‌ها به سمت خرید سهام حرکت داده بودند با توجه به تغییر این فضا، پول‌های تازه تغییر مسیر پیدا کردند و حجم معاملات نیز با کاهش همراه شد. از سویی، صندوق‌ها نیز بیشتر در اوراقی همانند سخاب و اخزا اقدام به سرمایه‌گذاری کردند و در پی این موضوع عملا پول از بازار خارج شد و بازار سهام رونق خود را تا حدودی از دست داد. این در حالی است که پس از چند وقت بازار همگام با انتشار گزارش‌های شرکت‌ها در مدار رونق قرار گرفت. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، تغییرات در حجم معاملات فقط به دلیل جابه‌جایی پول است.

اکبر حامدی تاکید کرد: متاسفانه نگاه بازار سهام بیشتر به سمت صف‌های خرید و فروش است. این در حالی است که اگر شرکتی اقدام به انتشار گزارش مطلوب کند به دلیل وجود ضعف تحلیل، گزارش‌ها مورد توجه کافی قرار نمی‌گیرند. وی معتقد است برخی از سرمایه‌گذارانی که با توجه به صف‌های معاملاتی اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند در صورتی که نقدینگی لازم را برای خرید سهم جدید نداشته باشد با توجه به سود کسب حدود 3 یا 5 درصدی سود در سایر شرکت‌‌ها سریعا اقدام به فروش آنها و خرید سهام جدید با نقدینگی حاصل از فروش سهام قبلی می‌کنند. قائم مقام مدیرعامل شرکت کارگزاری ملل با اشاره به گزارش‌های اخیر شرکت‌ها نیز تصریح کرد: گزارش‌های 9 ماهه نشان می‌دهد که بازار پتانسیل کافی برای رشد را دارد. این در حالی است که اخبار خارج از بازار سهام در حوزه بین‌المللی نیز مثبت ارزیابی می‌شود. بنابراین روند معاملات بورس تهران تا پایان سال 1397 مثبت پیش‌بینی می‌شود.

  هزینه‌های زیاد خودروسازان

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت گروه خودرو در بازار سهام ابراز داشت: بازار از لحاظ ذهنی در حوزه خودرو یک چسبندگی به سال 1394 دارد و پیش‌بینی می‌شود شاهد تکرار بازه مذکور در روند معاملات باشیم. بطور معمول اغلب سهام خودرویی‌ها بیشتر تحت تاثیر پول‌های خارج از بازار با افزایش همراه شده‌اند. این در حالی است که کمتر دیده می‌شود شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبد‌گردان‌ها روی شرکت‌های خودروسازی که سود کمتری را می‌سازند اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. بنابراین با دید نوسان‌گیری احتمال حضور این شرکت‌ها در حوزه خودرو وجود دارد اما با دید سهامداری اینچنین نخواهد بود. وی افزود: افزایش نرخ خودرویی‌ها متاسفانه ترفندی برای نوسان‌گیری عده‌ای خاص از بازار شده است. چنین موضوعی قبل از نهایی شدن طی 3 الی 4 ماه گذشته به اندازه‌ای تکرار شد که تصویب آن دیگر نتوانست اثر‌گذاری مثبت و چشم‌گیری را داشته باشد. اکبر حامدی بر این باور است که اگر شرکت‌های خودروساز بخواهند رشد پیدا کنند به دلیل اینکه هزینه‌های مالی زیادی دارند می‌بایست سود بسازند تا سهامدار یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌ها بتوانند ورود پیدا کنند. بنابراین افزایش نرخ پیامدی جز نوسان برای این گروه نخواهد داشت.

  راه نجات بانک‌ها

قائم مقام مدیرعامل شرکت کارگزاری ملل با اشاره به صنعت بانک، اظهار داشت: بانک‌ها در انتظار گزارش‌های بحث تسعیر ارز هستند که تا حدودی در حال نهایی شدن است. وی تاکید کرد: راه نجات بانک‌ها از شرایط موجود افزایش سرمایه است که گویا موافقت اولیه بانک مرکزی در این خصوص وجود دارد که این مهم در نهایت برای بازار سرمایه مثبت ارزیابی می‌شود.

  مشکلات فروش پتروپالایشی‌ها

این کارشناس بازار سرمایه با ارزیابی شرایط پتروپالایشی‌ها نیز تصریح کرد: این صنایع همچنان با مشکل فروش مواجه‌ هستند. این در حالی است که، در برخی از شرکت‌ها نشانه‌هایی از امیدواری وجود دارد اما نه به اندازه شهریور و مهر ماه که تحریم‌های جدید وجود نداشتند. بر همین اساس، امیدواریم که قیمت‌های جهانی بتوانند این صنایع را با افزایش همراه کنند. اکبر حامدی بیان کرد: شرکت‌های پالایشی غالبا 50 درصد از سقف قیمتی خود را اصلاح کرده‌اند و در محدوده جذاب قیمتی قرار دارند.