رشد خريد سه گروه از خریداران در كنار كاهش بخشي از تقاضاي ارز

اقتصاد گردان - به دنبال تثبيت نرخ بهره آمريكا در سطح 2.25 درصد،  اونس جهاني طلا  از 1235 دلار در روز سه شنبه 15 آبان به  1218 دلار در روز جمعه كاهش يافت. نرخ سكه و طلا نيز در بازار ايران همچنان از ثبات نسبي برخوردار  است و گرم 18 عيار به 427500، سكه طرح جديد 4 ميليون و 590 هزار، نيم سكه 2 ميليون 280 هزار، ربع سكه 1 ميليون و 290 هزار، سكه گرمي 690 هزار، مثقال 17 عيار يا مظنه 1 ميليون و 852 هزار تومان معامله شد. 

 در ماه سپتامبر فدرال رزرو نرخ بهره را با ۰.۲۵ درصد افزایش از ۲ درصد به ۲.۲۵ درصد تغییر داد که در طول سال ۲۰۱۸ میلادی بانک مرکزی آمریکا برای سومین بار اقدام به افزایش نرخ بهره کرده است. براين اساس، برخي كارشناسان بازار طلا با اشاره به سياست فدرال رزرو  كه نرخ بهره را به دلیل بحران مالی 2008 برای چندسال بمنظور تحریک اقتصاد آمریکا در سطح بسیار پایینی نگه داشت و به دنبال آن در ۳ سال اخیر اقدام به افزایش تدریجی نرخ بهره کرده تا در زمان ركود و بحران بتواند با كاهش نرخ بهره روي بازار اثربگذارد و از رونق فعلي براي افزايش نرخ بهره استفاده كرده است، معتقدند كه تا قبل از پایان سال ۲۰۱۸ میلادی یکبار دیگر نرخ بهره را افزایش دهد واين موضوع باعث افزايش قدرت دلار و احتمالا كاهش نرخ طلا خواهد شد اما در شرايط كنوني، انتظار مي رود كه نرخ طلا همچنان از روند با ثبات و كاهش اندك برخوردار باشد. 

برخي فعالان بازار، با توجه به  وضعيت بازار ارز و طلا، معتقدند كه نرخ طلا و برخي از ارزها با حباب مواجه است و حباب قيمت مثقال 17 عيار 31530، گرم 18 عيار 9710، سكه امامي 468 هزار، نيم سكه 214 هزار، ربع سكه 272 هزار، يورو 38، پوند 150، يوآن صفر، درهم 10 و لير تركيه 38 تومان بوده است. 

سامانه سنا نيز ميانگين نرخ معاملات ارزي در بازار سنا و صرافي ها را براي روز سه شنبه براي دلار 14637، يورو 16576، درهم 3964، يوآن 2193، پوند 18849، لير تركيه 2761،‌ اعلام كرده است. 

 از سوي ديگر،‌ دبیرکل کانون بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی از برگزاری سی و دومین جلسه مدیران عامل بانک ها با موضوع بررسی وضعیت ارزی خبر داد.

محمدرضا جمشیدی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا از جلسه مدیران سیستم بانکی در روز شنبه ( ۱۹ آبان ماه ۹۷) با حضور محمد طالبی، دبیرکل بانک مرکزی، خبر داد و اظهارداشت: سی و دومین نشست مشترک مدیران عامل بانک های خصوصی و دولتی کشور فردا در بانک کارآفرین تشکیل خواهد شد.طبق برنامه ریزی صورت گرفته در این جلسه مقرر شده تا به مباحث ارزی و معاملات نقدی ارز با توجه به وضعیت ارزی جدید کشور پرداخته شود.

 

از سوي ديگر، كارشناسان ارزي معتقدند كه تقاضاي خريد ارز نسبت به سال هاي قبل از تغييرات عمده اي برخوردار شده و بخشي از تقاضا از جمله ارز مسافرتي و سرمايه گذاري در خارج و تحصيل كاهش يافته و در مقابل تقاضاي كارگران خارجي، پرداخت اقساط وام خارجي و حفظ ارزش پول افزايش يافته است

سه گروه خریداران عمده ارز؛  شامل كارگر خارجي، پرداخت اقساط وام خارجي و حفظ ارزش پول است و در عين حال بخش عمده اي از تقاضاي ارز مسافرتي، تحصيل در خارج، خريد خانه و سرمايه گذاري در خارج، نسبت به سال هاي قبل به شدت كاهش يافته است

يك تحلیلگر بازار ارز می‌گوید نیروی کاری که درایران کار می‌کنند مانند كارگران افغاني، افرادی که تسهیلات خارجی دریافت کرده‌اند و اکنون در اضطرار فک آن قرار گرفته‌اند و بايد اصل و فرع وام خارجي را با ارز پرداخت كنند و افرادی که ریسک‌پذیری متوسط داشته و نقدینگی آنها هنوز به شکل سپرده ریالی در بانک است و به دنبال حفظ ارزش آن هستند و يا قصد دارند كه سپرده ارزي باز كنند،  جزو خریداران عمده و متقاضی خرید ارز محسوب مي شوند که میزان ارز مورد تقاضای آنها نیز کم نیست و بخش قابل توجهي از تقاضاي ارز را در ماه هاي اخير شامل مي شود. 

امیرحسین شریعتی، در گفت وگو با پانا اظهار کرد: وقتی تقاضا برای هرگونه ارزی از دلار و یورو گرفته تا سایر ارزها وجود دارد طبیعی است که نرخ‌ها می‌تواند تحت تاثیر عرضه و تقاضا قرار گیرد. اکنون نیاز کمتری در بخش عرضه یوان، روپیه و لیر وجود دارد اما اصل قضیه در بحث دلار و وابستگی به دلار تقاضایی است که در این بخش وجود دارد. وضع کنونی و نرخ دلار آزاد کنونی چندان تحت تاثیر آغاز تحریم‌ها قرار نگرفته است. سیاست بانک مرکزی نيز این بوده که نرخ ارزها در شروع تحریم‌های مجدد دستخوش تحول قیمتی قرار نگیرد.

شریعتی گفت: میزان مسافرت‌های خارجی  در ماه هاي اخير حدود 30 درصد میزان سفرهایی است که در سال 96 انجام شده  و مهاجرت به خارج به قصد اقامت نیز نیازمند آن است که افراد اموال و دارایی‌های خود را به فروش برسانند و تبدیل به ارز کنند که در سال جاری به 10 درصد میزانی رسيده که در سال گذشته وجود داشته است. در نتيجه خروج سرمايه براي مهاجرت و تقاضاي ارز مسافرتي كاهش قابل توجهي داشته است. 

وی با اشاره به تبلیغ گسترده خرید ملک در ترکیه که در سالهای گذشته انجام شده و اقامت و مهاجرت در تركيه كه امسال صورت گرفته ، اضافه کرد:‌ میزان خرید ملک در آنتالیا و‌ آنالیای ترکیه حدود 5 درصد میزانی است که در سال گذشته وجود داشته است. تامین ارز برای تحصیل از بازار آزاد نیز به 5 درصد تقاضای سال 96 تقلیل یافته است و برخی نیز تحصیل خارج از کشور را رها كرده اند و  به این دلیل که تامین هزینه‌های زندگی در کشورهایی که تحصیل رایگان دارند نیز مبالغ قابل توجهی است که بسیاری توان تامین آن را ندارند. البته برخی از دانشجویان خارج از کشور برای تکمیل تحصیل خود نیازمند تامین ارز هستند که خانواده‌های آنها با صرف هزینه بالا این ارز را برای آنها تهیه می‌کنند

شریعتی با بیان اینکه تقاضاهای متفاوتی برای ارز در کشور وجود دارد، گفت:‌ حدود سه میلیون نیروی کار عمدتا افغانی در کشور وجود دارد که دستمزدهای خود را تبدیل به ارز می‌کنند و از کشور خارج می‌کنند.

وی با بیان اینکه برخی از افرادی که جزو 8 میلیون ایرانی خارج از کشور هستند از خارج کشور وام دریافت کرده و در بانکهای ایران سپرده‌گذاری کرده‌اند، گفت: این سپرده‌ها در ایران 20 درصد سود دریافت می‌کردند که قادر بود علاوه بر بازپرداخت اقساط این وام‌ها در خارج از کشور سودی را هم نصیب این افراد کند اما افزایش نرخ ارز موجب شد تا سود ریالی ناشی از این سپرده‌گذاری امکان بازپرداخت اقساط تسهیلات ارزی را نداشته باشد و وضع وخیمی را برای این افراد ایجاد کند و این بخش از افراد نیز متقاضیان دیگر ارزی هستند که باید هر چه زودتر بتوانند تسهیلات ارزی را که در خارج از کشور گرفته‌اند تسویه کنند.

شریعتی گفت:‌ ارزی که طی 10 سال در ایران سپرده‌گذاری شده است به یکباره و طی چند ماه قصد آن را پیدا کرده است که از کشور خارج شود تا افرادی که این وام‌ها را دریافت کرده‌اند بتوانند قادر به فک رهن این تسهیلات در بانک‌های خارجی باشند.

وي اظهار کرد: بخشی از تقاضای ارز موجود در بازار نیز پرداخت ارز حاصل از واردات است. پرداخت ارز حاصل از کالاهایی که با کشتی وارد می‌شوند، حق بیمه کشتی‌ها، پرداخت سوخت هواپیماها، پرداخت حق‌عضویت‌های ارزی که ایران در نهادهای بین‌المللی مانند آنکتاد و سازمان ملل پرداخت می‌کند از جمله این تقاضاهاست

وی با اشاره به وجود سفته‌بازی در بازار ارز افزود:‌ چهار دسته فعال اقتصادی در کشور وجود دارد که شامل تولیدکننده، واردکننده، توزیع‌کننده و خرده‌فروش است که اغلب آنها نقدینگی لازم را در اختیار ندارند چون نقدینگی خود را تبدیل به کالا، مواد اولیه یا ارز کرده‌اند و نقدینگی دیگری ندارند که متقاضی ارز جدید در بازار باشد.

شریعتی گفت: در وضع موجود متقاضی عمده خرید ارز سفته‌بازان هستند که شامل سه دسته هستند که ریسک‌پذیری بالا، متوسط و پائین دارند. افرادی که ریسک‌پذیری بالا دارند عمده نقدینگی خود را تبدیل به ارز کرده‌اند و دیگر نقدینگی ندارند که بخواهند آن را تبدیل کنند. افراد با ریسک پائین جرات خرید ندارند و در وضع موجود تنها افرادی که با ریسک متوسط هستند وارد بازی خرید ارز می‌شوند.

وی با بیان اینکه تقاضای مصرفی واقعی ارز حدود 20 درصد سال گذشته است گفت: اما در مجموع نیروی کاری که درایران کار می‌کنند، افرادی که تسهیلات خارجی دریافت کرده‌اند و اکنون در اضطرار برای فک آن قرار گرفته‌اند و افرادی که ریسک‌پذیری متوسط داشته و نقدینگی آنها هنوز به شکل سپرده ریالی در بانک است، خریداران عمده و متقاضی خرید ارز هستند که میزان ارز مورد تقاضای آنها نیز کم نیست.

وي گفت:‌ عرضه ارز در اقتصاد کاهش پیدا نکرده است و عرضه مازاد توسط آن سه دسته جذب می‌شوند. وزن سفته‌‌بازانی که ریسک متوسط دارند در بخش تقاضا از همه سنگین‌تر است که از نظر توان تحلیل ریسک نیز غیرحرفه‌ای هستند اما به جای انکه نقدینگی خود را در طلا، بورس و مسکن ببرند ترجیحشان این است که در بازار ارز حضور داشته باشند.

از سوي ديگر، در رابطه با استفاده از رمزارزهاي ملي، مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک با تشریح جزییات ارز رمزنگار ایران و پشتوانه آن اعلام کرد که رمز ارز ملی برای تبادلات مالی در اختیار بانک‌های تجاری کشور قرار می‌گیرد.

سید ابوطالب نجفی در گفتگو با ایبِنا درباره رمزارز ملی گفت:رمزارز ملی توسط شرکت خدمات انفورماتیک و به درخواست بانک مرکزی جهت استفاده از فناوری‌های نوین در توسعه خدمات نظام بانکی کشور طراحی و توسعه داده شده است. رمزارز ملی توسط بانک مرکزی صادر می‌شود و قابلیت آن‌ را دارد که در یک بستر توزیع شده و فرد به فرد بدون هیچ نهاد واسطی جا به جا شود. هدف از توسعه‌ی این زیرساخت، امکان‌سنجی و ارزیابی قابلیت‌های فناوری زنجیره‌بلوک و رمزارزها در توسعه‌ی خدمات مالی و پرداخت در نظام بانکی کشور در سطوح بین بانکی و بانکداری خرد است.

وی  با اشاره به لزوم توجه بانک‌ها به زنجیره بلوک و استفاده از این فناوری در صنعت بانکداری گفت: اعتقاد دارم پیاده‌سازی زیرساخت و بکارگیری فراگیر فناوری زنجیره بلوک در زیرساخت صنعت بانکی ایران حداقل به ۱۰ سال زمان نیاز دارد؛ زیرساختی که از آن صحبت می‌کنیم تمامی خدمات بانکی با استفاده از زنجیره بلوک را شامل می‌شود و منظور از آن ارائه یک خدمت خاص بر بستر این فناوری نیست.

توافق تهران-سئول برای استفاده از ارزهای ملی

 همچنين ایران و کره جنوبی توافق کردند که در تعاملات تجاری خود به جای دلار از ارزهای ملی استفاده کنند.به گزارش یانهاپ، باوجود تحریم های ایالات متحده علیه تهران، کره جنوبی و ایران توافق کردند که در تعاملات تجاری در راستای تحکیم روابط ۲ جانبه به جای دلار از ارزهای ملی استفاده کنند.