پیشنهاد مکانی برای چانه‌زنی نرخ ارز، عرضه دینار عراق به قیمت ۹۶ ریال به زائران اربعین

اقتصاد گردان -  با وجود مشكلاتي كه در پرداخت دينار به زائران در خاك عراق پيش آمده و باد و باران و همچنين در اختيار قرار ندادن امكانات پرداخت ارز در خاك عراق باعث كاهش تعداد مراكز پرداخت ارز، تاخير در پرداخت ها و همچنين صف هاي طولاني زائران در مقابل تعدادي از اين مراكز شده، و با تعطيل شدن برخي از 51 مركز مورد نظر، تعدادي ديگر از مراكز با ازدحام جمعيت و صف هاي طولاني و ساعت ها معطلي زائران مواجه شده اند.  

اما با اين حال گفته مي شود كه تا ساعت ۱۱  روز سه شنبه 1 آبان 97 بیش از ۷۷ هزار و ۸۰۰ نفر برای دریافت دینار عراق ثبت نام و از طریق اعلام شده اقدام کرده اند كه البته در مقايسه با جمعيت بزرگ زائران، محدود بوده است.

تا ساعت ۱۱ بیش از ۵۰۰ نفر با مراجعه به باجه ها در شهر کاظمین و ۵ هزار و ۷۰۰ نفر بعد از خروج از مرزهای کشور، دینار عراق خود را دریافت کرده اند و با توجه به نزدیک شدن به آغاز راهپیمایی عظیم اربعین، ۲ روز آینده روزهای شلوغ کاری برای خرید دینار و پرداخت آن است. 

برخي فعالان ارزي و كارشناسان معتقدند كه پرداخت ارز يا بايد در خاك ايران انجام مي شد و زائران دينار تحويل گرفته و وارد خاك عراق مي شدند و يا به اندازه كافي بايد در خاك عراق امكانات و باجه در نظر گرفته مي شد و از امكانات ايجاد باجه مطمئن مي شدند و همچنين بانك مركزي و ستادهاي مرتبط با اين موضوع بايد سريعتر اين كار را انجام مي دادند و از مدت ها قبل موضوع پرداخت دينار در دستور كار قرار مي گرفت. 

اما حوادث غير قابل پيش بيني مانند باد و باران و عدم در اختيار قرار دادن باجه وامكانات وبه خصوص صدور  ديرهنگام مجوز پرداخت دينار كه روز شنبه صادر شده است باعث تاخير، ازدحام زائران و مشكلات مختلف شده است. اين در حاليست كه اگر از هفته هاي گذشته اين مجوز صادر مي شد و زائران بلافاصله در مرز عراق يا شهرهاي مسير تردد مي توانستند دينار تهيه كنند و يا مراكز مراجعه جمعيت بيشتر ميشد، مشكلات موجود كاهش مي يافت. 

مسعود خاتونی معاون فناوری بانک ملی درباره آخرین شرایط ثبت نام برای دریافت دینار عراق برای زائرین اربعین حسینی  گفت: از تعداد ۷۷ هزار و ۸۰۰ نفر ثبت نام کننده برای خرید دینار، ۹۰ درصد ارز ۱۰۰ هزار دیناری و ۱۰ درصد ۵۰ هزار دیناری خریداری کرده اند.

وی خاطرنشان کرد که مسیر اعلام شده برای دریافت ارز اربعین از ساعت ۵ صبح روز گذشته نهایی شد و زائرین در زمان ثبت نام برای خرید دینار عراق، محل دریافت ارز خود را نیز تعیین می کنند.در سامانه ای که برای خرید ارز اعلام شده، زائرین تعیین می کنند که از کدام مرز و چه زمانی وارد کشور عراق می شوند و ما براساس پراکندگی اعلام شده از سوی ستاد اربعین اقدام به تعیین ایستگاه های کاری کرده ایم.

وي اعلام کرد که حدود ۲۵۰ باجه خدماتی در ۵۱ نقطه عراق آماده شده که این نقاط بیشتر در شهرهای مهران، شلمچه در ایران و کاظمین و بغداد در عراق هستند.

خاتونی با بیان اینکه این نقاط براساس اطلاعات راهپیمایی عظیم اربعین در سال گذشته تعیین شده اند، اظهار داشت: مابقی نقاطی که برای خدمات رسانی به زائرین تعیین کرده ایم در شهرهای کربلا و مرز چذابه هستند؛ علت این امر نیز آن است که کمترین خروجی از کشور برای اربعین از مرز چذابه صورت می گیرد و همچنین بیشتر افراد قبل از ورود به کربلا، می خواهند دینار خود را دریافت کنند.

وي با قدردانی از تمهیدات اندیشیده شده از سوی بانک مرکزی تاکید کرد که زائرین به هیچ عنوان نباید نگران تامین اسکناس دینار خریداری شده باشند. بانک ملی به عنوان بانک عامل در زمینه خدمات رسانی به زائرین بسیار علاقه مند بود تا بلافاصله پس از خروج آنها از مرز، دینار خریداری شده را به آنها تحویل دهد اما در این زمینه باید تابع قوانین و مقررات عراق باشیم.

خاتونی خاطرنشان کرد: ما نمی توانیم در هر مکانی که می خواهیم به زائرین خدمات رسانی داشته باشیم ولی باید توجه داشت که یک کیلومتر بعد از نقطه مرزی، فراهم کردن زیرساخت های لازم و امکانات لازم بسیار دشوار است.

وی همچنین با اشاره به بارندگی و توفان شن در مرز مهران گفت: باید از زائرین عزیز عذرخواهی داشته باشیم که به دلیل حوادثی مانند بارندگی و توفان شن، در خدمات رسانی ما به آنها اختلالاتی به وجود آمد.

عرضه دینار عراق به قیمت ۹۶ ریال به زائران اربعین

زائران اربعین می‌توانند نسبت به خرید ارز دینار عراق از طریق پیام رسان بله بانک ملی و دریافت آن در کشور عراق اقدام کنند.

به گزارش بانک ملی، زائران اربعین حسینی که مراحل دریافت ویزای خود را از طریق سامانه سماح به آدرس Https://Samah.haj.ir انجام داده‌اند، می‌توانند نسبت به خرید ارز دینار از طریق پیام رسان بله و دریافت آن در کشور عراق اقدام کنند.بر اساس این گزارش زائران اربعین حسینی لازم است، پس از نصب پیام رسان بله و استفاده از بات (بازوی)  dinarpaybot نسبت به انجام فرآیند خرید ارز خود اقدام کنند.

زائران اربعین حسینی پس از تکمیل فرآیند خرید ارز خود در بات مربوطه در پیام رسان بله و پرداخت معادل ریالی در نظر گرفته شده یک شناسه و رسید دریافت می‌کنند که می‌توانند با در دست داشتن این رسید پس از عبور از مبادی ورودی کشور عراق در مرز مهران،‌ شلمچه، چزابه به کارگزاری‌های بانک ملی ایران در این مناطق و شهرهای نجف،‌ کربلا و کاظمین مراجعه کرده و نسبت به دریافت ارز خریداری شده (دینار عراق)، اقدام کنند.

زائران بتوانند مبلغ 100 هزار دینار عراق را با نرخ هر دینار 96 ریال خریداری کرده و با پرداخت معادل ریالی آن اسکناس دینار را در شهرهای نجف، کربلا، کاظمین و در 3 نقطه مرزی مهران، چزابه و شلمچه (50 نقطه در داخل کشور عراق) تحویل بگیرند.

برای خرید ارز باید مشخصات دقیق زائر اعم از کد ملی و شماره گذرنامه ثبت شود و ارز خریداری شده صرفا به فرد زائر تحویل داده خواهد شد.برای تحویل گرفتن ارز ارائه رسید،‌ اصل گذرنامه و حضور شخص زائر ضروری است و هر زائر تنها یک بار قادر به خرید ارز از این طریق خواهد بود.

از سوي ديگر، به دنبال افزايش نرخ اونس جهاني به 1238 دلار، قيمت سكه طرح جديد به 4 ميليون و 305 هزار تومان، نيم سكه 2 ميليون و 140 هزار تومان، ربع سكه 1 ميليون و 140 هزار تومان، سكه گرمي 670 هزار تومان، 18 عيار 403500 تومان و مظنه يا مثقال 17 عيار 1 ميليون و 748 هزار تومان معامله شد. 

همچنين نرخ دلار آزاد 13830  و درهم 3740 تومان اعلام شده است. در بازار سنا يا سامانه سنا نيز ميانگين نرخ ها براي روز دوشنبه 30 مهر 97 به ترتيب دلار 13646، يورو 15771، درهم 3719، پوند 17900، لير2508، صد دينار عراق 1202 تومان، يوآن 2162 تومان اعلام شده است. 

همچنين متوسط قیمت ارز در بازار ثانویه در فاصله یک روز حدود ۴۰۰ تومان در هر یورو نوسان داشته است.

به گزارش ایسنا، متوسط نرخی که بانک مرکزی برای معاملات ارزی در بازار ثانویه ارز به عنوان محلی برای مبادلات ارزی صادرکنندان و واردکنندگان اعلام کرده است، نشان از افت و خیز آن از ابتدای هفته جاری دارد؛ به طوری که روز شنبه نرخ یورو حدود ۹۷۱۵ تومان بود که برای یکشنبه با ریزش حدود ۳۰۰ تومانی به ۹۴۱۴ تومان رسید.

در پایان معاملات روز گذشته (دوشنبه) نیز بار دیگر رشد برای نرخ ارز بازار ثانویه ثبت شده و نرخ به ازای هر یورو حدود ۹۸۲۵ تومان بوده است که در مقایسه با روز قبل از آن (یکشنبه) که به ۹۴۱۴ تومان رسیده بود، حدود ۴۱۱ تومان افزایش دارد.

قرار بوده نرخ‌گذاری در بازار ثانویه به صورت رقابتی انجام شود که در مدت بیش از دو ماهه‌ای که از اجرایی شدن بسته جدید ارزی بانک مرکزی گذشته، عمدتا نرخ یورو در فاصله ۹۰۰۰ تا ۱۰ هزار تومان نوسان داشته است.

این در حالی است که در روزهای گذشته خبرهایی در مورد افزایش قیمت ارز از سوی پتروشیمی‌ها از حدود ۷۷۰۰ به ۸۰۰۰ تومان در هر دلار در بازار ثانویه مطرح شده که البته از سوی مسئولان این بخش تائید نشده است اما در صورت افزایش قیمت ارز پتروشمی‌ها به عنوان بزرگترین عرضه‌کنندگان ارز در بازار ثانویه، افزایش متوسط قیمت نیز طبیعی خواهد بود.

در آخرین معاملات انجام شده در بازار ثانویه که در سامانه نیما انجام می‌شود، در روز گذشته صادرکنندگان حدود ۶۹ میلیون یورو ارز عرضه و واردکنندگان تا ۳۲ میلیون یورو برای واردات از این محل تامین کرده‌اند.

در مجموع از نیمه مردادماه سال جاری تاکنون بیش از  ۷.۵ میلیون یورو بین صادرکننده و واردکننده مبادله شده است.

 

عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس از پیشنهاد کمیسیون متبوعش برای ایجاد مکانی جهت چانه زنی نرخ ارز با هدف ساماندهی اقتصادی خبر داد.

معصومه آقاپور علیشاهی در گفتگو با ایبِنا با انتقاد از دلالی در بازار ارز، گفت: متاسفانه حضور این نوع دلالی ها در بازار ارز و اعمال تغییر قیمت ها در آن قابل کتمان نیست. نماینده مردم شبستر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کمیسیون اقتصادی مجلس با طرح پیشنهاد در نظر گرفتن مکانی برای تعیین نرخ ارز خواهان پایان دادن به فعالیت دلالان در این زمینه است، افزود: متاسفانه چانه زنی نرخ ارز و در نهایت تعیین آن در کوچه و بازار و با منفعت دلالان انتخاب می شود.

آقاپور علیشاهی با تاکید بر اینکه با ساماندهی اقتصادی که به واسطه سوئیفت اروپایی و همچنین آف ای تی آف صورت می گیرد، ساماندهی ارزی نیز ممکن خواهد شد، تصریح کرد: به طور حتم با به نتیجه رسیدن سوئیفت و همچنین اجرای آف ای تی آف نتایج مثبت اقتصادی مشهود خواهد شد.

این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه ایجاد مکانی برای چانه زنی نرخ ارز بنا به پیشنهاد کمیسیون اقتصادی مجلس نیازی به تصویب نهایی در صحن علنی مجلس ندارد، افزود: این مهم در تعامل مجلس و دولت به ویژه بانک مرکزی در نظر گرفته شده است.

وی با تاکید بر اینکه ساماندهی ارزی با هدف ترکیدن حباب نرخ ها در این حوزه انجام می شود، گفت: اجماع نظر مسئولان در خصوص کاهش نرخ ارز در تصمیمات جدید آنها مشهود است. عضو هیات رییسه کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس یادآور شد: مردم باید منتظر کاهش نرخ ارز بوده از اینرو دیگر دلالی و سودجویی در این بازار صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

مقابله بانک مرکزی با پرداخت ريالي براي صادرات كالاي ايراني 

از سوي ديگر، با رشد مبادلات ريالي از طريق صادرات كالاي ايران به كشورهاي همسايه يا خريد كالا به ريال توسط اتباع كشورهاي همسايه، بانك مركزي به دنبال راهكاري جهت كاهش مبادلات ريالي و افزايش يورو و دلار و ساير ارزها براي خريد كالاي ايراني است.  اين پدیده صادرات ریالی که در چند ماه اخیر رشد قابل توجهی نیز داشته آثار مخربی بر صادرات کشور داشته و موجب شده بانک مرکزی با اجرای پیمان سپاری ارزی به مقابله با آن بپردازد.

نوسانات ارزی چند ماه گذشته تجار خارجی را ترغیب به خرید ریالی اجناس ایرانی کرده و این شرایط موجب شده تا صادرات ریالی طی این مدت رشد داشته باشد، در این مدل صادرات، واردکنندگان سایر کشورها به ویژه عراق، افغانستان و آذربایجان به ایران می‌آیند و با پرداخت ریال، کالاهای مورد نظر خود را می‌خرند، در برخی موارد نیز صادرکنندگان ایرانی خودشان کالای خود را به این کشورها صادر می‌کنند، اما خریدار وجه معامله را شخصا یا از طریق نماینده خود در کشور ما به ریال می‌پردازد و در این معاملات یورو یا دلاری رد و بدل نمی‌شود.

افزايش وزني و ارزش صادرات به عراق، افغانستان و پاكستان بيش از بقيه مقاصد صادراتي بوده است. پنج بازار نخست هدف صادراتی کشور ۷۰ درصد کل صادرات ایران را به خود اختصاص داده‌اند که چين، عراق، امارات، افغانستان و هند به ترتيب بيشترين كالا را از ايران خريداري كرده اند و همين موضوع نشان مي دهد  كه احتمال خريداري كالاي ايران به ريال افزايش داشته و در ۶ ماهه منتهی به شهریور سال ۹۷ صادرات غیرنفتی (بدون احتساب میعانات گازی) به رقم ۲۰۷۰۵ میلیون دلار رسید که در مقایسه با رقم ۱۷۰۷۹ میلیون دلار مدت مشابه در سال گذشته نشان‌ دهنده رشد ۲۱ درصدی است. 

افغانستان و عراق دو بازار عمده صادراتی ایران به شمار می‌رود و طی ۶ ماه نخست امسال نیز بیشترین رشد را در صادرات به این دو کشور داشته‌ایم. با توجه به این حجم صادرات صادرکنندگان به این دو کشور از اجرای پیمان سپاری ارزی معاف شده بودند که افزایش حجم صادرات ریالی و بازنگشتن ارز به کشور موجب شد که طبق بخشنامه اخیر بانک مرکزی معافیت این دو کشور نیز برداشته شود.

رییس کل بانک مرکزی نیز در این باره با تاکید بر لزوم بازگشت ارز صادراتی به کشور گفته است: صادرات ریالی مفهومی جز خروج سرمایه ندارد و عدم ارائه ارز ناشی از صادرات به کشورهای همسایه نظیر عراق و افغانستان، تحت عنوان صادرات ریالی است.

عبدالناصر همتی با اشاره به ابلاغ مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا مبنی بر تاکید بر عرضه ارز ناشی از صادرات غیرنفتی به سامانه نیما و یا وارد کردن آن به چرخه اقتصاد کشور به ترتیبی که بانک مرکزی مشخص می‌کند، گفت: در هفته های آینده شاهد شتاب گرفتن و افزایش عرضه ارز برای تامین واردات خواهیم بود.

در این میان اتخاذ راهکارهایی برای بازگشت ارز حاصل از صادرات به این کشورها با توجه به مشکلات ایجاد شده در تبادلات مالی امری ضروری به نظر می‌رسد تا هم ارز حاصل از صادرات به کشور بازگردد و هم حجم صادرات ایران به این کشورها که طی چند ماهه گذشته رشد مناسبی نیز داشته کاهش نیابد.

حرکت به سوی صادرات ریالی می‌تواند بر کل صادرات کشور تاثیرگذار باشد و تداوم این نوع صادرات تبعاتی همچون کاهش قیمت صادراتی، تحت‌تاثیر قرار گرفتن برندهای صادراتی و بازنگشتن ارز صادراتی به کشور به‌دلیل فعالیت کارت‌های اجاره‌ای و تعهد ارزی صوری را به همراه خواهد داشت.

علاوه بر آثار مخرب صادرات ریالی در حوزه تجاری، گسترش این شیوه تبعات منفی در بازار ارز کشور دارد، چرا که در صادرات ریالی عملا صادرکننده ایرانی ارزی به کشور باز نمی‌گرداند و کمبود عرضه موجب افزایش نرخ ارز در بازار خواهد شد.

با توجه به مشکلات این نوع صادرات به ویژه عدم بازگشت ارز صادراتی به کشور، دولت اجرای پیمان‌سپاری ارزی را در دستور کار قرار داده است. در سیاست جدید ارزی دولت، صادرکنندگان ایرانی باید معادل صادراتی که انجام داده‌اند، دلار به ایران بیاورند تا از خود رفع تعهد کنند.

از سوي ديگر،  نوسان نرخ ارز و شناور بودن لحظه ای قیمت دلار در بازار طی ماه های گذشته باعث شد تا برخی به دنبال راهی برای حفظ سرمایه و پس انداز زندگی باشند. همین امر انگیزه ای برای تشدید و بالا رفتن تصاعدی تقاضا برای خرید ارز شد که اکنون با کنترل نسبی قیمت ارز و آرام گرفتن بازار پُر آشوب دلار، کارشناسان اقتصادی بر این باورند ۲۰ میلیارد دلار ارز خانگی وجود دارد که اگر به بازار باز گردد می تواند کمک شایان توجهی به عرصه تولید کرده و نسیمی باشد بر چرخ اقتصاد و باعث به حرکت درآمدن آن شود.

در اینباره احمد حاتمی یزد؛ کارشناس اقتصادی در گفتگو با ایبِنا با اشاره به اینکه تخمین میزان ارز خانگی امری دشوار است، گفت: به راحتی نمی توان برآورد دقیقی داشت، زیرا فرمول مشخصی برای ارزیابی میزان ارزهای خانگی تعیین نشده و عددهای اعلام شده صرفا حدس کارشناسان است.

وی در خصوص نحوه اعتمادسازی برای بازگرداندن ارز خانگی به بازار ادامه داد: اعتمادسازی زمانی اتفاق می افتد که ثبات اقتصادی بر جامعه حاکم باشد و ثبات خود در گرو ایجاد اصلاحات سیاسی است.

عباس هشی از دیگر کارشناسان اقتصادی نیز در گفتگو با ایبِنا به وجود ارزهای خانگی و تاثیر آن بر نوسان بازار اشاره کرد و گفت: ارز از دو جانب بیرون و داخل کشور همواره دچار صدمه شده است. خروج ارز از کشور به طرق مختلف از یکسو و خرید ارز توسط مردم عادی از سوی دیگر؛ صدمات جبران ناپذیری به اقتصاد کشور وارد کرده است.چگونگی تخمین ۲۰ میلیارد دلار ارز خانگی در هاله ای از ابهام است و نمی توان بدون هیچ مبنای علمی این ادعا را پذیرفت.

این کارشناس اقتصادی در خصوص اعتمادسازی دولت برای بازگشت ثبات نرخ ارز به بازار خاطرنشان کرد: اعتماد جاده دو طرفه است؛ هم ملت و هم دولت باید به یکدیگر اعتماد کنند. اولین اولویت دولت باید جلب اعتماد مردم برای مشارکت در بازسازی ثبات اقتصادی باشد. بانک مرکزی نیز باید تدابیری بیندیشد تا مردم بتوانند ارزش پول پس انداز شده خود را حفظ کنند و برای حفظ سرمایه خود به روش هایی مثل ذخیره کردن ارز روی نیاورند.

معیار بانک مرکزی در ویرایش ثبت سفارش 

 از سوي ديگر، اعلام شده كه معیار بانک مرکزی در بررسی ویرایش ثبت سفارش، تغییر در تعرفه و مبلغ کالاهای پرونده است و در صورتی که هنگام ویرایش یک پرونده دارای تخصیص ارز (گواهی ثبت آماری) تغییراتی صورت گیرد که مورد تأیید بانک مرکزی نیست، هنگام ثبت ویرایش، خطای «پیغام بانک مرکزی: اصلاحات ثبت سفارش مجاز نمی‌باشد. » نمایش داده می‌شود.

 معیار بانک مرکزی در بررسی ویرایش ثبت سفارش، تغییر در تعرفه و مبلغ کالاهای پرونده است. در صورت عدم تغییر اطلاعات کالاها، هیچ خطایی از این جهت نمایش داده نخواهد شد.

بر اساس اعلام سامانه جامع تجارت، افزودن تعرفه جدید یا افزایش مبلغ فوب تعرفه منجر به تطبیق گروه کالایی تعرفه‌ها و نوع نرخ ارز تخصیص یافته توسط بانک مرکزی می‌گردد. در صورت مشاهده عدم تطابق، درخواست ویرایش پرونده در بانک مرکزی رد می‌شود.

 

ابوالفضل روغنی عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به دوره جدید ریاست بانک مرکزی و تحولات پس از آن، گفت: دولت و بانک مرکزی باید از تمام توان خود برای جلب اعتماد مردم استفاده کنند زیرا ارقام ۲۰ یا ۳۰ میلیارد دلار ارز خانگی، عدد بسیار بزرگی است که نیاز به رسیدگی و اعتماد سازی مردم دارد و بازگرداندن آن به بازار و بخش تولید و صنعت کشور ضرورت دارد. در دوره جدید بانک مرکزی، از روش ها و بسته های ارزی متفاوتی استفاده شد و با وجود اینکه در برهه ای از زمان شاهد اوج گیری و افزایش یکباره قیمت ارز در بازار بودیم، اکنون بازار از ثبات و آرامشی مثبت برخوردار است.

وی ادامه داد: اکنون در بازار آرامش وجود دارد اما نکته مهم، برنامه ریزی دولت و بانک مرکزی برای حفظ این ثبات و چگونگی پایداری نرخ ها در بازار است. این عضو اتاق بازرگانی ایران بر لزوم شفافیت تاکید کرد و افزود: پیشنهاد بخش خصوصی، اقدام دولت در جهت شفاف سازی بازار ارز با تک نرخی کردن ارز است که شاید در زمان اجرا تورمی ایجاد کند اما دولت باید این جراحی بزرگ را بپذیرد.