برخي فعالان اقتصادي با اشاره به سخنان روساي پيشين و فعلي بانك مركزي، نزديك شدن به زمان اجراي تحريم هاي آمريكا از 13 مرداد و همچنين اعلام اين نكته كه بانك مركزي ذخاير خود را حفظ كرده و براي كنترل بازار كمتر از آن استفاده مي كند و بيشتر به دنبال تامين كالاهاي اساسي و شرايط سخت تحريم ها در آينده است، باعث شده كه معامله گران ارز و طلا به اين نتيجه برسند كه عرضه ارز توسط بانك مركزي كمتر از انتظار است و بازار بايد بيشتر به ارز حاصل از صادرات غير نفتي و... اتكا داشته باشد و همين موضوع باعث رشد نرخ دلار در حاشيه بازار و قيمت طلا متاثر از نرخ دلار شده است
اقتصاد گردان - به دنبال سخنان روز شنبه ولي اله سيف، عبدالناصر همتي و اسحاق جهانگيري در مراسم توديع و معارفه رئيس كل بانك مركزي، بازار ارز و طلا واكنش نشان داد و در حالي كه نرخ سكه با 400 هزار تومان افزايش به محدوده چهار ميليون تا چهار ميليون و 400هزار تومان رسيد اما دوباره به 4.1 ميليون كاهش يافت، نرخ دلار نيز در حاشيه بازار 5 رقمي شده است.
روز شنبه 6 مرداد 97، ولي اله سيف رئيس كل پيشين بانك مركزي در سخنان خود گفته بود كه بانك مركزي مي توانست بازار ارز را كنترل كند اما منافع ملي و مصلحت را در اولويت قرار داديم، همچنين عبداالناصر همتي اعلام كرد كه براي كنترل بازار ارز برنامه اي دارد كه به رئيس جمهور ارائه كرده و در روزهاي آينده اطلاع رساني خواهد شد. اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس جمهوري نيز با اشاره به شرايط خطير اقتصادي كشور، خواستار رسيدگي به وضعيت بازار ارز و طلا شده بود.
برخي فعالان اقتصادي با اشاره به اين سخنان معتقدند كه نزديك شدن به زمان اجراي تحريم هاي آمريكا از 13 مرداد و همچنين اعلام اين نكته كه بانك مركزي ذخاير خود را حفظ كرده و براي كنترل بازار كمتر از آن استفاده مي كند و بيشتر به دنبال تامين كالاهاي اساسي و شرايط سخت تحريم ها در آينده است، باعث شده كه معامله گران ارز و طلا به اين نتيجه برسند كه عرضه ارز توسط بانك مركزي كمتر از انتظار است و بازار بايد بيشتر به ارز حاصل از صادرات غير نفتي و... اتكا داشته باشد و همين موضوع باعث رشد نرخ دلار در حاشيه بازار و قيمت طلا متاثر از نرخ دلار شده است.
همچنين افزايش نرخ دلار رسمي در روزهاي اخير كه از مرز 4403 تومان گذشته نشان دهنده اين واقعيت است كه دولت و بانك مركزي نيز براي كسب نقدينگي بيشتر نرخ ارز را افزايش داده اند و همين موضوع انتظارات تورمي و رشد نرخ دلار را ايجاد كرده و انتظار افزايش قيمت در آينده باعث كاهش عرضه ارز شده و همين موضوع نيز باعث فشار تقاضا و رشد نرخ بيش از حد طبيعي شده است و اگرچه بازار ارز و طلا با حباب بسيار مواجه است اما انتظارات افزايش قيمت در آينده، باعث شده كه عده اي حباب را بپذيرند تا از رشد قيمت ها عقب نمانند.
در اين راستا، باوجود پايين بودن نرخ اونس جهاني در حد 1222 دلار به خاطر رشد نرخ دلار در حاشيه بازار، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید روز یکشنبه هفتم مردادماه ۹۷ در بازار تهران با ۴۹۰ هزار تومان افزایش قیمت با رقم ۴ میلیون و ۱۶ هزار تومان به فروش رسید و در ساعات عصر نيز به 4.4 ميليون تومان رسيد. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۱۵۰ هزار تومان رشد به ارزش ۳ میلیون و ۳۵۵ هزار تومان داد و ستد شد. هر قطعه نیم سکه بهار آزادی با ۱۱۱ هزار تومان افزایش یک میلیون و ۸۵۵ هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۶۹ هزار تومان رشد به ارزش ۹۴۲ هزار تومان معامله شد.
هر قطعه سکه گرمی با ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان رشد به ۴۸۶ هزار تومان معامله شد و قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با رشد ۲۸ هزار و ۷۰۰ تومانی به ارزش ۳۰8 هزار و ۷۰۰ تومان فروخته شد.
در بازار ارز رسمي نيز هر دلار آمریکا ۴ هزار و ۴۰۳ تومان قیمت خورد. هر یورو بدون تغییر ۵ هزار و ۱۳۴ تومان و هر پوند نیز ۵ هزار و ۷۶۹ تومان ارزشگذاری شد.
رییس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر در اين زمينه گفت: قیمت سکه تمام طرح جدید به چهار میلیون و ۱۰ هزار تومان رسیده که نسبت به روز گذشته ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته است.
ابراهیم محمدولی اظهار کرد: سکه از روز شنبه سیر عجیب صعودی به خود گرفته و هر مثقال طلای ۱۷ عیار یک میلیون و ۳۳۶ هزار تومان، هر مثقال طلای ۱۸ عیار یک میلیون و ۴۲۱ هزار و ۲۰۰ تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار ۳۰۸ هزار و ۴۰۰ تومان بوده است.
ریس اتحادیه طلا و جواهر با بیان اینکه متاسفانه کلیه بازارها متاثر از رشد سکه و دلار دچار سردرگمی و رکود شده است، گفت: علت افزایش عجیب و غریب قیمت طلا و دلار به عوامل داخلی برمیگردد. تصمیمات آنی بانک مرکزی و دولت در ایجاد تلاطم موثر بوده است. چند نرخی بودن بازار ارز هم باعث ایجاد اوضاع نابسامانی شده که اثرات منفی خود را بر تمام بازارها میگذارد. درخصوص عوامل خارجی باید گفت قیمتی که هر اونس طلای جهانی دارد نشاندهنده این است که نوسانات آنها نرمال است و تجارت بینالملل نمیتواند دلیل ایجاد التهاب در بازار ایران باشد؛ لذا علت اصلی به مسائل داخلی مربوط میشود.
لیست ۵۰ خریدار بزرگ سکه و اطلاعات ارزي
رئیس سازمان امور مالیاتی میگوید اطلاعات تمام کسانی که مبادرت به خرید ارز کردند توسط این سازمان دریافت شده است. او همچنین می گوید سازمان امور مالیاتی برای ارز و سکه و خودرو کارگروه ویژه تشکیل داده و با همکاری دستگاههایی مثل بانک مرکزی، دستگاه های امنیتی و وزارت صنعت ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار رکورد اطلاعات از کسانی که فعالیت خرید و فروش ارز و سکه داشتند به دست آورده است. درباره مالیات بر عایدی سرمایه نيز بايد گفت این نوع مالیات یکی از ابزارهای مالیاتی مدرن است و زیرساخت های آن باید ایجاد شود و اکنون زیرساخت های لازم فراهم است و باید این موضوع مطرح شود.
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه یکی از مقامات بانک مرکزی فهرست ۵۰ نفر اول خریدار سکه را به ما اعلام کرده است، گفت: همه اینها شناسایی شدند و بالاترین خریدار سکه به تعداد ۳۸ هزار و ۲۰۰ سکه، جوان متولد سال ۱۳۶۵ پادو و کارگر یک شرکت است که تنها اظهار نامه مالیاتی او بیمه نامه اتومبیل پراید بود.
رییس کل سازمان امور مالیاتی افزود: یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون رکورد اطلاعات داریم که هر رکورد شامل بیش از هزار رقم اطلاعات و در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور موجود است.
وی درباره فرارهای مالیاتی گفت: تاکنون با شناسایی ۶۰۵ نفر مودی در کشور که تراکنش های سنگین مشکوک داشتند، ۸ هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان مالیات را مطالبه کردیم.
يك سال پر تنش براي ارز و طلا
ماجرای پرحاشیه ارز حدود یک سال پیش شروع شده و تاکنون نیز بازار آرامشی به خود ندیده است. دلار از حدود ۳۸۰۰ تومان در شهریور ۱۳۹۶ تا بیش از ۱۰ هزار تومان افزایش داشته و پیش بینی هم برای زمان پیش رو وجود ندارد. این در حالی است که در سال جاری با وجود اینکه دولت در سیاست ارزی خود تغییراتی ایجاد کرد اما به هر حال پاسخگوی شرایط موجود نبود و به گونهای سیاستگذاری کرد که کارشناسان از همان ابتدای امر آن را شکست خورده و بینتیجه دانسته بودند. زمانی که دلار تا مرز ۶۰۰۰ تومان پیش رفت، به یکباره و طی یک سیاست دستوری آن را تک نرخی و با قیمت ۴۲۰۰ تومان برای واردات و صادرات اعلام کرده و در سویی دیگر بازار ارز را به رسمیت نشناخت.
دلار ۵ رقمی شد
به گزارش ایسنا، در ادامه نوسانات بازار ارز و قیمتهایی که مشخص نیست بر چه اساسی هر روز برای دلار ثبت و معامله میشود، امروز (یکشنبه) و در حالی که بازارهای جهانی تعطیل است، دلار در بازار غیر رسمی ارز ایران تا ۱۰ هزار تومان و حتی بیشتر قیمت خورده است.
ماجرای پرحاشیه ارز حدود یک سال پیش شروع شده و تاکنون نیز بازار آرامشی به خود ندیده است. دلار از حدود ۳۸۰۰ تومان در شهریور ۱۳۹۶ تا بیش از ۱۰ هزار تومان تا به امروز افزایش قیمت داشته و پیش بینی هم برای زمان پیش رو وجود ندارد. این در حالی است که در سال جاری با وجود اینکه دولت در سیاست ارزی خود تغییراتی ایجاد کرد اما به هر حال پاسخگوی شرایط موجود نبود و به گونهای سیاستگذاری کرد که کارشناسان از همان ابتدای امر آن را شکست خورده و بینتیجه دانسته بودند. زمانی که دلار تا مرز ۶۰۰۰ تومان پیش رفت، به یکباره و طی یک سیاست دستوری آن را تک نرخی و با قیمت ۴۲۰۰ تومان برای واردات و صادرات اعلام کرده و در سویی دیگر بازار ارز را به رسمیت نشناخت.
کارشناسان و تحلیلگران بازار ارز معتقد بودند همین که بانک مرکزی دیگر صرافیها را از معاملات دلار ممنوع کرده و بازار ارز را امنیتی و به رسمیت نمیشناسد، به زودی میتواند التهابات ارزی را در شرایطی که معاملات غیرشفاف و زیرزمینی انجام میشود، تشدید کند. البته همین طور هم شد و به مرور بازار ارز از نوسان بیشتری برخوردار شده و قیمتها صعودی پیش رفت. در حالی آینده بازار ارز تکلیف مشخصی ندارد که بارها کارشناسان از دولت خواستهاند در سیاست موجود تجدیدنظر کنند به هر حال این اتفاق چندان نیفتاد تا اینکه اخیرا با تغییراتی که در ریاست بانک مرکزی اتفاق افتاد، ظاهرا رئیس کل جدید بانک مرکزی برنامههایی برای تغییر رویه موجود دارد. آن طور که همتی میگوید برنامههای او در راستای حفظ ذخایر ارزی و از بین بردن رانت بزرگی است که این روزها در بازار ارز در نتیجه اجرای سیاست ارزی دولت در چند ماه گذشته ایجاد شده است.
نظر همتی و سیف در مورد جریان بازار ارز
اما اینکه چرا بازار ارز به این سمت پیش رفته در کنار مسائلی که کارشناسان به آن اشاره میکنند، دیدگاه ولی الله سیف -رئیس کل سابق بانک مرکزی- و همچنین عبدالناصر همتی -رئیس کل جدید بانک مرکزی- در این مورد قابل توجه است. سیف در زمانی که در ریاست بانک مرکزی بود، دلایل تاثیرگذار بر شرایط و تحولات بازار ارز را از سال گذشته تاکنون این گونه تحلیل کرد که تحولات نرخ ارز در بازار آزاد تا نیمه اول سال گذشته در مسیری سازگار با متغیرهای بنیادی اقتصادی قرار داشته اما به دنبال التهابآفرینیهای آمریکا نسبت به برجام همراه با تزریق انتظارات منفی در بازار ارز توسط برخی عوامل داخلی بازار دچار التهاب شد و در نهایت با توجه به شرایط حاکم بر آن و نیز لزوم کاهش آسیب پذیری در مقابل تکانههای ناشی از التهابآفرینیهای خارجی بوده که سیاست جدید ارزی اجرا شده است.
سیف معتقد بود که در کنار انتظارات و عوامل روانی، علل اقتصادی نیز بر تحولات بازار ارز اثرگذارند و در این رابطه تقویت انضباط پولی و مهم تر از آن تقویت انضباط مالی، مدیریت رشد نقدینگی، تقویت تولید داخلی و ارتقای سلامت و حل مشکل انجماد داراییها از عوامل مهم در ایجاد آرامش در اقتصاد و بازار ارز هستند.
رئیس کل سابق بانک مرکزی در آخرین اظهارات خود در مراسم تودیع و معارفه به ایجاد ثبات در بازار ارز در ابتدای حضورش در دولت یازدهم در بانک مرکزی به عنوان دستاوردهای خود اشاره کرد و البته توضیح داد که در ادامه مجموعهای از رویدادهای خارجی و داخلی این روند را معکوس و بازار را ملتهب کرده است. وی تاکید داشت که انباشت برخی تعادلهای موجود در اقتصاد کلان طی سال های قبل و اصرار برای ثبات نرخ ارز طی این سالها زمینه ساز تشدید التهاباتی شد که اکنون در بازار ارز و جود دارد.
اما در سویی دیگر همتی، نظر دیگری در رابطه با التهابات بازار ارز داشته و در اولین اظهاراتش در جایگاه رئیس کل بانک مرکزی این مسائل را به صراحت بیان کرد. او معتقد است که وضعیت کنونی بازار ارز محصول عدم تعادل ترازنامه نظام بانکی، بی تدبیری در استفاده از ابزارهای سیاست پولی و سردرگمی در اعمال سیاستهای ارزی است. دلیل اصلی ایجاد نابسامانی در بازار ارز از نگاه او عدم کنترل و هدایت جریان نقدینگی، خلق نقدینگی بیضابطه توسط شبکه بانکی و نبود ابزارهای جایگزین مناسب برای داراییهایی مانند ارز و سکه و طلا و همچنین القای جو بدبینی و انتظارات نقدی توسط دشمنان با هدف ایجاد تصویری نامطمئن از آینده در ذهن مردم است.
با این حال رئیس جمهوری و معاون اول وی در زمان صدور حکم ریاست بانک مرکزی برای همتی تاکید داشتند که مسائل ارزی و حفظ ذخایر و همچنین کنترل شرایط ارز در اولویت کاری وی قرار گیرد. رئیس کل بانک مرکزی البته تاکید دارد که برنامههای خاصی برای بازار ارز داشته و حفظ قدرت ارزی را در صدر برنامههایش قرار داده است. بر این اساس مجموعه مردم به ویژه فعالان اقتصادی منتظرند تا رئیس کل جدید بانک مرکزی به زودی برنامهها و راهکارهای خود برای ساماندهی شرایط ارزی را اعلام کرده و ثبات به بازار ارز برگردد، چرا که این روزها عدم تعادل در نرخ ارز و بی ثباتی موجود مانع از هر گونه برنامهریزی و سرمایهگذاری از سوی فعالان اقتصادی شده است.
نظر همتی و سیف در مورد جریان بازار ارز
اما اینکه چرا بازار ارز به این سمت پیش رفته در کنار مسائلی که کارشناسان به آن اشاره میکنند، دیدگاه ولی الله سیف -رئیس کل سابق بانک مرکزی- و همچنین عبدالناصر همتی -رئیس کل جدید بانک مرکزی- در این مورد قابل توجه است. سیف در زمانی که در ریاست بانک مرکزی بود، دلایل تاثیرگذار بر شرایط و تحولات بازار ارز را از سال گذشته تاکنون این گونه تحلیل کرد که تحولات نرخ ارز در بازار آزاد تا نیمه اول سال گذشته در مسیری سازگار با متغیرهای بنیادی اقتصادی قرار داشته اما به دنبال التهابآفرینیهای آمریکا نسبت به برجام همراه با تزریق انتظارات منفی در بازار ارز توسط برخی عوامل داخلی بازار دچار التهاب شد و در نهایت با توجه به شرایط حاکم بر آن و نیز لزوم کاهش آسیب پذیری در مقابل تکانههای ناشی از التهابآفرینیهای خارجی بوده که سیاست جدید ارزی اجرا شده است.
سیف معتقد بود که در کنار انتظارات و عوامل روانی، علل اقتصادی نیز بر تحولات بازار ارز اثرگذارند و در این رابطه تقویت انضباط پولی و مهم تر از آن تقویت انضباط مالی، مدیریت رشد نقدینگی، تقویت تولید داخلی و ارتقای سلامت و حل مشکل انجماد داراییها از عوامل مهم در ایجاد آرامش در اقتصاد و بازار ارز هستند.
رئیس کل سابق بانک مرکزی در آخرین اظهارات خود در مراسم تودیع و معارفه به ایجاد ثبات در بازار ارز در ابتدای حضورش در دولت یازدهم در بانک مرکزی به عنوان دستاوردهای خود اشاره کرد و البته توضیح داد که در ادامه مجموعهای از رویدادهای خارجی و داخلی این روند را معکوس و بازار را ملتهب کرده است. وی تاکید داشت که انباشت برخی تعادلهای موجود در اقتصاد کلان طی سال های قبل و اصرار برای ثبات نرخ ارز طی این سالها زمینه ساز تشدید التهاباتی شد که اکنون در بازار ارز و جود دارد.
اما در سویی دیگر همتی، رئيس كل جديد بانك مركزي، نظر دیگری در رابطه با التهابات بازار ارز داشته گفت: وضعیت کنونی بازار ارز محصول عدم تعادل ترازنامه نظام بانکی، بی تدبیری در استفاده از ابزارهای سیاست پولی و سردرگمی در اعمال سیاستهای ارزی است. دلیل اصلی ایجاد نابسامانی در بازار ارز از نگاه او عدم کنترل و هدایت جریان نقدینگی، خلق نقدینگی بیضابطه توسط شبکه بانکی و نبود ابزارهای جایگزین مناسب برای داراییهایی مانند ارز و سکه و طلا و همچنین القای جو بدبینی و انتظارات نقدی توسط دشمنان با هدف ایجاد تصویری نامطمئن از آینده در ذهن مردم است.
با این حال رئیس جمهوری و معاون اول وی در زمان صدور حکم ریاست بانک مرکزی برای همتی تاکید داشتند که مسائل ارزی و حفظ ذخایر و همچنین کنترل شرایط ارز در اولویت کاری وی قرار گیرد. رئیس کل بانک مرکزی البته تاکید دارد که برنامههای خاصی برای بازار ارز داشته و حفظ قدرت ارزی را در صدر برنامههایش قرار داده است. بر این اساس مجموعه مردم به ویژه فعالان اقتصادی منتظرند تا رئیس کل جدید بانک مرکزی به زودی برنامهها و راهکارهای خود برای ساماندهی شرایط ارزی را اعلام کرده و ثبات به بازار ارز برگردد، چرا که این روزها عدم تعادل در نرخ ارز و بی ثباتی موجود مانع از هر گونه برنامهریزی و سرمایهگذاری از سوی فعالان اقتصادی شده است.