آغاز به کار بازار ثانویه ارز با پذيرش نرخ دوم، پورابراهيمي: ارز تک نرخی جوابگو نیست، مراودات ارزی و معاملات سکه مشمول پرداخت مالیات های سنگین می شود

اقتصاد گردان - احسان شمشيري- 

به دنبال تحولات سياست هاي ارزي دولت و بانك مركزي، اگرچه قرار بود كه به دنبال توافق صادر كنندگان نرخ دوم ارز مشخص و در بورس معامله شود اما طبق گفته مسوولان اقتصادي، هنوز اين توافق حاصل نشده و همچنان چگونگي اعلام و معامله با نرخ دوم ارز نامشخص است. در همين حال برخي مسوولان، ضمن اعلام خبر پذيرش نرخ دوم ارز توسط دولت، اعلام كرده اند كه  به زودي بازار ثانويه ارز آغاز به كار خواهد كرد.

از سوي ديگر، در حالي كه برخي نمايندگان مجلس و كارشناسان معتقدند كه تك نرخي جواب نمي دهد و بايد چند نرخي ارز حاكم شود اما همچنان برخورد با متخلفان ارز و طلا در بازار ادامه دارد  و اسامي  شركت هاي دريافت كننده ارز رسمي اعلام مي شود. به  خريداران حجم هاي بالاي سكه اشاره شده و خواستار ماليات سنگين بر معاملات طلا و سكه هستند و لذا به نظر مي رسد كه از يك سو، پذيرش نرخ ها و بازار ثانويه، فروش و معامله سكه پذيرفته شده و به تدريج مجموعه اين تحولات موجبات ايجاد بازار ثانويه  ارز، پذيرش چند نرخي و فعاليت صادركنندگان، واردكنندگان و صرافي هاي مجاز ارزي را فراهم مي كند اما از سوي ديگر، دريافت ماليات سنگين از معاملات ارز و سكه و اعلام اسامي خريداران ارز و سكه مورد توجه قرار گرفته است. 

در اين رابطه، مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد در کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه ساز و کارهای لازم برای عرضه ارز توافقی تدارک دیده شده گفت: ظرف 24ساعت آینده بازار ثانویه ارزی تشکیل می‌شود و در مورد تقسیم گروه‌های کالایی در چارچوب سیاست‌های جدید ارزی دولت نیز بايد گفت كه برای تامین کالاهای اساسی کشور از محل درآمدهای ناشی از صادرات نفت ۱۸ میلیارد دلار و برای گروه دوم از محل صادرات محصولات پتروشیمی و فولاد ۶.۵ میلیارد دلار در نظر گرفته ایم. از نظر واردات کالاهای مورد نیاز کمبودی نداریم ضمن اینکه در عرصه صادرات نیز مشکلی نداریم، اما برای آرامش بخشی به بازار باید از مکانیزم‌های کنترل و نظارتی کافی استفاده کنیم.

از سوي ديگر، به دنبال انتشار فهرست دریافت کنندگان ارز به نرخ رسمی 4200 توماني كه به درخواست وزارت صنعت، معدن و تجارت، اسامي شركت هاي واردكننده بخشي از كالاها اعلام شده بود،  بانک مرکزی در ادامه انتشار فهرست شرکت هایی که از ابتدای سال جاری، پس از ثبت سفارش در سامانه سازمان توسعه تجارت، ارز به نرخ رسمی دریافت کرده اند و نیز در راستای شفافیت اطلاعاتی، اسامی و اطلاعات مربوط به واردکنندگان خودرو را  نيز منتشر كرد. 

از سوي ديگر، شهاب نادری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت وگو با ایبِنا، از تعامل قوا برای ساماندهی بازار خبر داد و گفت: مراودات ارزی و معاملات سکه مشمول پرداخت مالیات های سنگین می شود.

وي از تشدید نظارت های مجلس بر بازار با هدف ساماندهی نرخ ها خبر داد وگفت: همزمان با اثبات تخلف در دریافت ارز دولتی و فروش کالاها با ارز خارجی برخوردهای قاطع آغاز خواهد شد. مجلس خواستار انتشار لیست دریافت کنندگان ارز دولتی شده است، همه دستگاه ها باید اقدامی مشابه وزارت ارتباطات داشته و با انتشار اسامی دریافت کنندگان ارز دولتی از سوء استفاده در بازار جلوگیری کنند.

نادری با تاکید بر اینکه عملکرد خلاف قانون برخی شرکت ها بازار را مختل کرده است، تصریح کرد: علاوه بر دولت و مجلس قوه قضاییه نیز باید با ورود قاطع و برخورد منسجم دست سوء استفاده کنندگان را کوتاه کند.شرکت های واردکننده هر نوع کالایی را که با ارز دولتی خریداری کرده اند باید با همان نرخ به بازار عرضه کنند. گران فروشی این نوع واحدها التهاب فعلی را به بازار تزریق کرده است.

وی با تاکید بر اینکه معرفی افرادی که بیشترین تعداد سکه را در شرایط فعلی بازار خریداری کرده اند لازم است، افزود: کسانی که اقدام به خرید این تعداد سکه کرده اند به طور حتم با سودجویی در پی ایجاد اخلال در بازار هستند از این رو دولت باید بی پرده به انتشار اسامی آن اقدام کند.

نادری با بیان اینکه اخذ مالیات های سنگین از خریداران کلان سکه و ارز لازمه ثبات قیمتی در بازار است، تصریح کرد: کمیسیون اقتصادی مجلس در پی تصویب قانونی با هدف اخذ مالیات از افراد متناسب با تمکن مالی آن ها در خرید سکه و ارز است.فردی که توانایی خرید سکه و ارز به تعداد قابل توجه را دارد باید بداند که طبق قانون از پرداخت مالیات نیز نباید سر بزند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با بیان اینکه مراودات ارزی و همچنین معاملات سکه در بازار باید با نظارت های بیشتر صورت بگیرد، افزود: دولت باید جلوی دلال بازی در خرید و فروش طلا، سکه و ارز را بگیرد.

حباب ۵۵۰ هزار تومان

در بازار طلا و ارز نيز با وجود كاهش نرخ اونس جهاني به 1246 دلار، قیمت سکه روز سه‌شنبه دوازدهم تیر ماه در بازار تهران  با نوسان همراه است و نرخ سكه طرح جديد با ثبت 2 ميليون و 974 هزار تومان به زير 3 ميليون تومان رسيده است. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۱۰ هزار تومان افت قیمت نسبت به روز دوشنبه  به ارزش ۲ میلیون و ۸۰۴ هزار تومان داد و ستد شد. همچنين هر قطعه نیم سکه بهار آزادی با ۵ هزار تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه  یک میلیون و ۴۵۳ هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۱۰ هزار تومان افت به ارزش ۷۶۲ هزار تومان معامله شد. هر قطعه سکه گرمی بدون تغییر قیمت ۴۲۱ هزار تومان معامله شد و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با کاهش قیمت ۳ هزار تومانی به ارزش ۲۴۱ هزار و ۷۰۰ تومان رسید.

همچنين در بازار ارز رسمي نيز براساس اعلام بانک مرکزی هر دلار آمریکا با ۸ تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه  ۴ هزار و ۲۷۰ تومان قیمت خورد. همچنین هر یورو با ۳ تومان کاهش نسبت به روز دوشنبه  هزار و ۹۶۷ تومان و هر پوند نیز با ۱۲ تومان افت ۵ هزار و ۶۰۶ تومان ارزش‌گذاری شد.

از سوي ديگر، كارشناسان معتقدند كه با توجه به نرخ دلار در حاشيه بازار،‌ سكه همچنان با حباب بالاي 500 هزار تومان همراه است و با رشد قیمتی در بازار سکه و طلا در ماه های اخیر، بخشی از افزایش‌ها حباب و غیر واقعی است و این رقم به ۵۵۰ هزار تومان رسیده است.

تك نرخي جواب نمي دهد

همچنين محمدرضا پورابراهیمی با حضور در بخش خبری ۲۱ شبکه یک سیما درباره تشکیل بازار ثانویه ارز افزود: بررسی ها نشان می داد سیاست ارز تک نرخی دولت به علت تقاضای زیاد جواب نمی دهد و در نهایت ۲ نرخ در حوزه ارز ایجاد می شود.

 رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با اعلام اینکه دولت نرخ دوم ارز را پذیرفت، از فعالیت بازار ثانویه ارز در کشور خبر داد.

پورابراهیمی ادامه داد: دولت راهکار مشخص برای بازار دوم ارز در نظر نگرفت و به همین علت در ماه های اخیر اتفاقات نامناسبی در حوزه اقتصادی کشور روی داد. وی با بیان اینکه با تک نرخ شدن ارز میزان واردات افزایش و میزان صادارت کاهش یافت افزود: پیشنهاد ما این است که برای کالاهای اساسی و ضروری از جمله دارو، مواد اولیه و نهاده های دامی، ارز با عدد نرخ ترجیحی اختصاص یابد و بقیه کالاها از قیمت تعادلی برخوردار شوند.

وی با اشاره به اینکه اگر اینگونه نباشد حجم زیادی از واردات رخ می دهد، ادامه داد: در سه ماه گذشته حدود ۲۷ میلیارد دلار تقاضای واردات در کشور داشتیم. پورابراهیمی افزود: با توجه به اصرار مجلس، اخیرا دولت نرخ دوم ارز را قبول کرد و اعلام شد تا ۴۸ ساعت آینده بازار ثانویه ارز آغاز به کار می کند.نباید بازار غیر رسمی ارز را کتمان کرد، بانک مرکزی متولی بازار ارز است و باید از ابزارهای خود برای مدیریت آن استفاده کند.

رییس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به تدوین سناریوهای مختلف ارزی در دولت، علت افزایش قیمت ارز را انتظارات تورمی و رشد قابل توجه تقاضای ارز دانست.

محمدباقر نوبخت گفت: در جلسه  کمیسیون تحولات و نوسانات ارزی کشور مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسه گزارشی از وضعیت ارزی کشور از نظر سازمان برنامه و بودجه به نمایندگان مجلس ارائه شد. با توجه به اینکه ارز یکی از منابع مالی است که معادل ریالی آن با یک نرخ تسعیر که در قانون بودجه ۳ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر دلار در نظر گرفته شده و در حال حاضر نیز قیمت آن ۴ هزار و ۲۰۰ تومان در حال خرید و فروش است در خزانه قرار می گیرد و ما می توانیم اعتبارات هزینه ای یا عمرانی یا همان تملک دارایی های سرمایه ای را با آن انجام دهیم.

در بودجه سال ۹۷ پیش بینی صادرات ۲ میلیون و ۴۱۰ هزار بشکه ای نفت و میعانات گازی در روز به ازای هر بشکه به قیمت ۵۵ دلار لحاظ شده که البته ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه نفت با قیمت حدود ۶۵ دلار با توجه به اتفاقات رخ داده به فروش رفته است. با لحاظ نرخ تسعیر دلار ۳ هزار و ۵۰۰ تومانی در کل سال معادل ۱۰۷ هزار میلیارد تومان سهم دولت می شود که بر این اساس ۳۲ درصد از منابع به صندوق توسعه ملی و ۱۴.۵ درصد به شرکت نفت برای طرح های توسعه ای اختصاص می یابد.

خوشبختانه درآمدهای ریالی حاصل از فروش نفت در ۳ ماهه اول امسال با ۷۴ درصد افزایش روبرو شده، اما با وجود مطلوب بودن منابع ارزی کشور و افزایش حدود ۲۱ درصدی صادرات باید نیازها برطرف شود.

با توجه به درآمدهای ارزی نباید قیمت ارز با نوسان روبرو می شد، اما به دلیل انتظارات تورمی ناشی از شوک سیاسی تحریم ها میزان تقاضای  ارزی در کشور با رشد روبرو شد به نحوی که به افزایش قیمت ارز منجر شد. سناریوهای مختلف و پیش بینی برای درآمدهای ارزی کشور در آینده و مصارف و تنظیم بودجه ای در نظر گرفته شده که این موضوعات در جلسه کمیسیون اقتصادی تشریح شد.

بررسی آخرین وضعیت ارزی 

همچنين سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس از بررسی آخرین وضعیت ارزی کشور با حضور نوبخت و کرباسیان در نشست این کمیسیون خبر داد.

زهرا سعیدی گفت: در این نشست نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه، کرباسیان وزیر اقتصاد و مسئولان دیوان محاسبات و سازمان های نظارتی گزارشی از وضعیت ارزی کشور ارائه کردند. در این جلسه سناریوهای مختلف دولت از بابت درآمدهای آتی و نحوه تنظیم مصارف و منبع بودجه ای از سوی سخنگوی دولت تشریح شد. در خصوص ایجاد بازار ثانویه ارز و نحوه نظارت بر قیمت ها، و مسائل کارشناسی در حوزه ارز، بررسی های کارشناسی انجام شد.

سعیدی مبارکه بیان کرد: نمایندگان عضو کمیسیون اقتصادی تاکید کردند طی برنامه زمانبندی، دولت این موضوع را مشخص کند که عملیاتی شدن بازار ثانویه ارز در چه زمان و با چه ساز و کار نظارتی انجام خواهد شد.

به گزارش خانه ملت، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: کشور در شرایط جنگ اقتصادی قرار دارد و دشمنان در حال کارشکنی علیه جمهوری اسلامی هستند اما دولت و مجلس تلاش می کنند تا با ارزیابی تمامی جوانب شرایط را برای اعمال مدیریت صحیح در اقتصاد فراهم کند.

توافق با صادرکنندگان برای بازگشت ارز هنوز عملیاتی نشد

همچنين رییس کنفدراسیون صادرات ایران با اشاره به اینکه بازار ثانویه ارزی هنوز تشکیل نشده گفت: توافقاتی که پیش‌تر با صادرکنندگان برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات انجام شده بود، هنوز عملیاتی نشده است.

محمد لاهوتی درباره تشکیل بازار ثانویه ارزی برای فروش توافقی ارز حاصل از صادرات گفت: هنوز وعده معاون اول رییس جمهوری و وزیر اقتصاد برای تشکیل بازار ثانویه عملیاتی نشده و در شرایط غیر قابل پیش بینی به سر می بریم.

رییس کنفدراسیون صادرات یادآور شد که اسحاق جهانگیری روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرده بود که بازار ثانویه از روز شنبه هفته جاری آغاز به کار می کند که این امر رخ نداد. همچنین برخی از نمایندگان مجلس و وزیر اقتصاد نیز گفته بودند که بازار ثانویه ارزی تا روز گذشته آغاز به کار می کند که این وعده نیز اجرایی نشد.

وی با بیان اینکه تا زمان تشکیل شدن بازار ثانویه ارزی صادرکنندگان تکلیف خود را نمی دانند، تصریح کرد: هنوز تعریف مشخصی از مکانیزم فعالیت بازار ثانویه ارزی مطرح نشده است. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تقلیل زمان بازگرداندن ارز حاصل از صادرات را از ۶ ماه به ۲ ماه، شوک بزرگی به صادرکنندگان توصیف کرد و افزود: این امر برای کالاهایی که پایه نفتی داشته و معمولا به طور نقدی معامله می شوند و بورسی هستند، امکان پذیر است اما باید توجه داشت که بسیاری از کالاهای ایران با کشتی حمل شده و بین ۴۰ تا ۴۵ روز زمان می برد تا مقصد خود برسند.

دستور قضایی برخورد با متخلفان 

از سوي ديگر،  معاون اول قوه قضاییه اعلام کرد: رییس قوه دستور داده که با متخلفان ارز بدون اغماض به صورت جدی برخورد شود.

حجت الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه ای در حاشیه جلسه عالی مسئولان قضایی افزود: یکی از موضوعاتی که در این جلسه مورد بحث قرار گرفت بحث ارزی و تلاطمی بود که در چند هفته اخیر به ویژه در بحث ارز و سکه در جامعه مطرح شد که البته ریاست قوه قضاییه در این خصوص نیز پیش از این دستور داده بود و ابتدا بازرسی کل کشور، دادستانی تهران و دادستانی کل کشور اشاره ای به اقداماتی که در این خصوص انجام داده بودند کردند و بعد از آن جمع بندی صورت گرفت و ریاست قوه قضاییه نیز به دادستان کل کشور و همه دادستان ها و به ویژه دادستان تهران دستور داد با کمک نیروهای امنیتی و انتظامی مسئله ارز و سکه را رصد کنند و بخشی از آن که حتما کار افراد منفعت طلب و متخلف است، شناسایی شود و مورد، تعقیب قرار دهند و در این خصوص به دولت کمک کنند.

مسئله بعدی که در جلسه عالی مسئولان قضایی مطرح شد بحث کسانی بود که ارز ۴۲۰۰ تومانی یا ارزی که دولت اختصاص داده است، برای وارد کردن کالاهای مورد نظر و سیاست های دولت دریافت کرده اند، اما در این زمینه تخلفاتی صورت گرفته و اخیرا لیستی در این خصوص منتشر شده است.