بدهي بانك ها به بانك مركزي متاثراز بدهي 190 هزار ميلياردي دولت بالغ بر 117 هزار ميليارد تومان است بدهی دولت به بانك ها رشد 30 درصدي در يكسال و 20 درصدي در 10 ماه اول سال داشته است. مانده تسهيلات 1028 هزار ميليارد تومان شد
اقتصاد گردان - بدهی بخش دولتی به سيستم بانكي در دي ماه به بيش از 255 هزار میلیارد تومان رسيده كه که نسبت به دی ماه سال ۹۵ به میزان ۲۲.۵ درصد و نسبت به اسفندماه سال گذشته ۱۶.۴ رشد نشان میدهد از اين رقم بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در دی ماه رقم ۶۲۷.۱ هزار میلیارد ریال را نشان میدهد که نسبت به اسفندماه گذشته ۸.۹ درصد و نسبت به دی ماه سال گذشته ۵.۵ درصد رشد داشته است. همچنين بدهی دولت به بانك ها نيز به رقم 190 هزار ميليارد تومان رسيده كه رشد 30 درصدي در يكسال و 20 درصدي در 10 ماه اول سال داشته است.
بدهي بانکها به بانک مرکزی نيز كه متاثر از بدهي دولت به بانك ها رشد كرده، در دی ماه سال جاری ۱۱۷۴.۸ هزار میلیارد ریال بود که نسبت به اسفندماه سال گذشته ۱۷.۸ درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷.۶ درصد افزایش یافته است. براين اساس روشن است كه بانك ها در كنترل رشد بدهي خود به بانك مركزي موفق تر از دولت در كاهش رشد بدهي دولت به بانك ها عمل كرده اند.
از اين رقم بدهي بانك ها به بانك مركزي، بدهي بانکهای غیردولتی و مؤسسات اعتباری به بانک مرکزی در پایان دی ماه سال جاری به 67 هزار و 330 میلیارد تومان رسیده و نسبت به ماه قبل 8 هزار و 490 میلیارد تومان افزوده شده است. در واقع این بانکها در یک ماه بیش از کل بدهی بانکهای تجاری دولتی از بانک مرکزی اضافه برداشت کردند.
همچنين بدهي شركت هاي دولتي به بانك ها نزديك به 3 هزار ميليارد تومان و بدهي شركت هاي دولتي به بانك مركزي به بيش از 25 هزار ميليارد تومان بوده است.
بررسي جداول گزیده آمارهای اقتصادی مربوط به دی ماه ۱۳۹۶ كه توسط بانك مركزي منتشر شده است نشان مي دهد كه نقدینگی در دی سال جاری بیش از یک هزار و ۴۶۳ هزار میلیارد تومان اعلام شده که نسبت به اسفندماه سال گذشته ۱۶.۷ درصد رشد داشته است. بانک مرکزی با انتشار گزیده آمارهای اقتصادی در آذر ماه سال جاری، حجم نقدینگی را بیش از هزار و ۴۶۳ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که نسبت به اسفندماه سال گذشته، ۱۶.۷ درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۲.۳ درصد افزایش نشان میدهد.
اجزاي نقدينگي نيز نشان مي دهد حجم پول شامل حساب جاري و اسكناس در این دوره به ۱۸۰۱.۶ هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به دی ماه سال گذشته ۱۹.۳ و نسبت به اسفندماه سال گذشته ۱۰.۵ درصد رشد یافته است. از اين رقم معادل 53 هزار ميليارد تومان را اسكناس تشكيل مي دهد كه اسكناس در دست اشخاص نزديك به 36 هزار ميليارد تومان بوده است. همچنين میزان شبه پول شامل حساب هاي درازمدت و قرض الحسنه نيز به ۱۲۸۲۹.۶ هزار میلیارد ریال رسیده است که نسبت به اسفندماه گذشته ۱۷.۷ درصد رشد داشته است.
سهم 50 درصدي بلندمدت
از رقم شبه پول، قرض الحسنه معادل 71، كوتاه مدت456 و بلندمدت 734 هزار ميليارد تومان بوده است. در حال حاضر سپرده بلندمدت معادل بيش از 50 درصد كل نقدينگي سهم دارد و بيش از 51 درصد در يك سال اخير و همچنين نسبت به اسفند 95 رشد كرده است اما حساب كوتاه مدت در يكسال اخير 6- درصد و در 10 ماه اول 13- درصد كاهش داشته است كه رشد بلندمدت و كاهش كوتاهمدت، هر دو متاثر از فراخوان جذب سپرده هاي بلندمدت توسط بانك ها به نرخ سال قبل در 11 روز اول شهريور ماه 96 است.
تسهيلات 1028 هزار ميليارد توماني
بانک مرکزی، بدهی بخش غیردولتی را در دی ماه سال جاری ۱۰۲۷۷.۰ هزار میلیارد ریال اعلام کرده که نشان دهنده مانده وام ها و تسهيلات بانكي است كه اين رقم به نسبت اسفندماه سال گذشته ۱۲ درصد و به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۱۷ درصد افزایش نشان میدهد. به عبارت ديگر، رشد تسهيلات دهي و مانده تسهيلات كمتر از رشد نقدينگي 22 درصدي يكسال اخير و رشد سپرده هاي بخش غير دولتي بوده است.
رشد سپرده هاي غير دولتي نيز به ميزان 1427 هزار ميليارد تومان رسيده كه معادل 36 هزار ميليارد تومان كمتر از نقدينگي است و اين رقم 36 هزار ميليارد توماني حجم اسكناس در دست اشخاص را نشان مي دهد. رشد سپرده هاي غير دولتي در يكسال اخير معادل 17.6 درصد در 10 ماه اول سال 96 و 22.6 درصد در يكسال اخير بوده كه 5 درصد بالاتر از رشد تسهيلات يا بدهي بخش غير دولتي است.
میزان داراییهای خارجی سیستم بانکی در دی ماه امسال ۶۸۸۳.۳ هزار میلیارد ریال اعلام شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱.۵ درصد افزایش و نسبت به اسفندماه ۹۵، ۱۸.۲ درصد رشد یافته است.
جداول گزیدههای آماری منتشر شده نشان میدهد که داراییهای خارجی بانک مرکزی در دی ماه سال جاری به ۳۸۰۹.۴ هزار میلیارد ریال رسیده که افزایشی ۱۲.۲ درصدی نسبت به اسفندماه ۱۳۹۵ داشته است؛ این رقم در مقایسه با دی ماه ۹۵ نیز به ۱۳.۵ درصد افزایش یافته است. میزان اسکناس و مسکوک در اختیار بانک مرکزی در دی ماه سال جاری، ۷۰.۹ هزار میلیارد ریال اعلام شد که نسبت به اسفندماه ۴۱.۵ درصد و نسبت به دی سال گذشته ۱۴.۵ درصد رشد نشان میدهد.
میزان سپرده بانکها و موسسات اعتباری نزد بانک مرکزی در دی ماه سال جاری به رقم ۱۵۴۷.۶ هزار میلیارد ریال رسیده که نسبت به اسفندماه ۱۷.۸ درصد و نسبت به دی سال گذشته ۲۱.۲ درصد افزایش نشان میدهد.
سپردههای بخش دولتی نزد بانک مرکزی در دی رقم ۴۰۸.۹ هزار میلیارد ریال بود که نسبت به اسفند سال گذشته ۹.۵ درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۱۱.۸ درصد کاهش یافته است. همچنین براساس این گزارش، میزان بدهی های ارزی بانک مرکزی در دی ماه ۱۸۳۸.۶ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به اسفند سال قبل، ۲۵.۱ درصد و نسبت به دی ماه سال گذشته ۲۴.۶ درصد افزایش یافته است.
حجم سپردههای بخش غیر دولتی نزد سیستم بانکی 1427 هزار و 310 میلیارد تومان است که البته 144 هزار و 350 میلیارد تومان آن سپرده دیداری، هزار و 190 هزار و 470 میلیارد تومان سپرده سرمایهگذاری مدتدار، 71 هزار و 230 میلیارد تومان سپرده قرضالحسنه و 21 هزار و 260 میلیارد تومان سایر سپردهها را در بر میگیرد. سهم بانکهای تجاری دولتی از کل سپردههای بخش غیردولتی 283 هزار و 640 میلیارد تومان سهم بانکهای تخصصی 150 هزار و 200 میلیارد تومان سهم بانکهای غیردولتی و مؤسسات اعتباری 993 هزار و 470 میلیارد تومان است.
۸۵۰۰ میلیارد تومان اضافه برداشت در یک ماه
اضافه برداشت بانکهای خصوصی در دی ماه با 8490 میلیارد تومان افزایش نسبت به ماه قبل به رقم۶۷ هزار و ۳۳۰ میلیارد تومان رسیده است. همچنين حجم بدهی کل بانکها به بانک مرکزی در پایان دی ماه امسال به رقم 117 هزار و 470 میلیارد تومان رسیده است.
رقم کل این بدهی در دی ماه نسبت به ماه قبل افزایش یافته اما برای بررسی دقیقتر باید جزئیات بدهی بانکهای تجاری دولتی، تخصصی دولتی و بانکهای غیردولتی را بررسی کرد. طبق آمارهای درج شده در گزارش بانک مرکزی حجم بدهی بانکهای تجاری به این بانک با 42.3 درصد کاهش در 10 ماهه امسال به رقم 6 هزار و 940 میلیارد تومان رسیده است که البته نسبت به ماه مشابه سال قبل هم 55.3 درصد افت داشته است.
همچنین بدهی بانکهای تخصصی دولتی در بازه زمانی 10 ماهه امسال 12.6 درصد و در 12ماهه منتهی به دی ماه سال جاری 27.4 درصد کاهش یافته است. بدهی این بانکها به بانک مرکزی در پایان دی ماه 43 هزار و 210 میلیارد تومان درج شده است. ارقام فوق نشان میدهد که بانکهای دولتی با وجود انواع تسهیلات مصوبی که طبق قانون باید پرداخت کنند، نه تنها اضافه برداشتی از بانک مرکزی نداشتند بلکه بدهی خود را به این نهاد کاهش قابل ملاحظهای دادند.
بانکهای غیردولتی و مؤسسات اعتباری هر ماه بدهکارتر از ماه قبل میشوند به طوری که بدهی این بانکها به بانک مرکزی در پایان دی ماه سال جاری به 67 هزار و 330 میلیارد تومان رسیده است. نسبت به ماه قبل 8 هزار و 490 میلیارد تومان افزوده شده است. در واقع این بانکها در یک ماه بیش از کل بدهی بانکهای تجاری دولتی از بانک مرکزی اضافه برداشت کردند.
میزان رشد بدهی بانکهای غیردولتی و مؤسسات اعتباری به بانک مرکزی در 10 ماهه امسال 76.1 درصد و در یک سال منتهی به دی ماه سال جاری 97.3 درصد افزایش یافته است. اگر سیر رشد بدهی این بانکها به بانک مرکزی را در 5 سال گذشته بررسی کنیم میبینیم که هر سال به میزان قابل توجهی به بدهی این بانکها افزوده شده و این آمارها نشاندهنده چالش جدی در تامین مالی و مدیریت نقدینگی بعضی از بانکهای خصوصی و مؤسسات اعتباری دارد.
نتیجه این اضافه برداشتهای بانکهای خصوصی از بانک مرکزی رشد پایه پولی و نقدینگی است که در نهایت منجر به افزایش نرخ تورم میشود، شاخصی که عموم مردم باید بهای رشد آن را بپردازند.