علي توكلي
آينده شهر تهران
نياز اساسي‌تر شهر تهران، نوسازي ذهن‌هاي فرسوده است. مديريت شهري در مسير اين نوسازي قرار گرفته و اميد است با همدلي سه جانبه شوراي شهر، شهردار و ساكنان پايتخت، شاهد روزهاي بهتري براي شهرمان باشيم
اقتصاد گردان - شهر تهران از نظر وضعيت و شرايط زيست و بر اساس مطالعه‌اي كه توسط واحد بررسي‌هاي مجله اكونوميست انجام شده است، در رتبه ١٣٣ جهاني از ١٤٠ شهر مهم جهان قرار دارد.
اين وضعيت هرچند نشان‌دهنده حضور پايتخت ايران در فهرست شهرهاي مهم جهان است؛ اما بهتر است به آن راضي نباشيم و بكوشيم تا به سمت بهبود رتبه شهرمان حركت كنيم. البته ارتقاي اين شاخص، كار دشواري است ولي با تحولاتي كه اراده ساكنان پايتخت در مديريت شهري تهران پديد آورده است، زمينه لازم براي شكوفايي فراهم شده است و آينده تهران را مي‌توان شهر اميد، مشاركت و شكوفايي دانست تا به مدد آن، نشاط و آرامش را در شهر حاكم كنيم.
مي دانيم كه مديريت شهري يك موضوع غيرسياسي است ولي در عمل در سال‌هاي گذشته، به دلايل عمدتا سياسي، توسعه خدمات شهري از سرعت و توازن لازم برخوردار نبوده كه مهم‌ترين عامل آن، كم توجهي به نياز و اراده شهروندان بوده است. خوشبختانه شوراي شهر دوره پنجم و مديريت شهري منتخب آن، به دليل نگرش اصلاح‌طلبانه‌اي كه دارند، از همگرايي و همسويي لازم در برنامه‌ريزي مشاركتي و آينده‌نگرانه براي شهر برخوردار هستند.
اميد است دستاوردهاي اين گرايش -يعني اصلاح مديريت شهري به جاي راضي بودن به وضع موجود و توجيه آن- در سال‌هاي آتي، كام شهروندان پايتخت را شيرين كند. برخي از مشكلات موجود در شهرداري و شهر تهران، به دليل نبود برنامه‌ريزي و اجراي درست آن است؛ چرا كه طي سال‌هاي گذشته، شهرداري در اين بخش ضعيف عمل كرده و برنامه‌هاي مختلف خود را به صورت مناسب اجرايي نكرده است. به همين دليل، هم‌اكنون ٣٠ تا ٥٠ درصد از برنامه ٥ ساله دوم شهر تهران عقب هستيم. همان‌طور كه دكتر نجفي شهردار تهران تاكيد دارد، لازم است در فرآيند اجراي برنامه ٥ ساله شهرداري تهران، توجه ويژه‌اي به شاخصه‌هاي شكوفايي شهروندان داشته باشيم چون به مدد اين شكوفايي، مي‌توان شهر را به سمت بالندگي سوق داد.
يكي از عوامل كاهش نشاط در شهر تهران، شاخص حمل و نقل است كه اكنون تهران را جزو ١٠ شهر با بدترين وضعيت ترافيكي در بين ٢١٢ كلانشهر جهان قرار داده است. ميانگين زمان يك سفر درون شهري در تهران ٥٥ دقيقه است كه متوسط اين شاخص در كلانشهرهاي جهان، ٢١ دقيقه است.
سهم كم حمل و نقل عمومي و همچنين توزيع نابرابر و نامتعادل سرانه‌ها و كاربري‌هاي خدماتي در گستره شهر تهران، اثرات و تبعات نامطلوبي بر اقتصاد شهر و اقتصاد خانوار گذاشته است و هزينه حمل و نقل را افزايش داده؛ ميزان مصرف سوخت را بالا برده و همچنين منجر به اتلاف وقت شهروندان و افزايش بار ترافيكي شده است. يكي از برنامه‌هاي راهبردي شهرداري و شوراي شهر دوره پنجم، گره‌گشايي از ترافيك تهران به كمك توسعه متوازن كاربري و خدمات شهري و همچنين ارتقاي جدي حمل و نقل عمومي است. آنچنان كه در برنامه توسعه ٢٠ ساله كشور پيش‌بيني شده، لازم است تا سال ١٤٠٤ ظرفيت استفاده از حمل و نقل عمومي به ٧٥ درصد برسد به همين منظور مديريت شهري در دوره جديد مصمم است در راستاي توسعه حمل و نقل عمومي در شهر تهران گام‌هاي بلندي بردارد.
در موضوعات راهبردي شهر تهران، تقويت سرمايه اجتماعي و مشاركت عمومي، توسعه فرهنگي و اجتماعي، عدالت در تامين تسهيلات و خدمات شهري، محيط زيست، آب و فاضلاب، ايمني تاب‌آوري مقابله با مخاطرات، معماري و شهرسازي و بازآفريني شهري پايدار، حمل و نقل و ترافيك و همچنين اقتصاد شهري، جزو اولويت‌هاي مديريت شهري دوره كنوني است كه نشان‌دهنده عبور از مرحله «توسعه سازه‌محور» به «توسعه همه‌جانبه» است. اين تغيير نگرش، مي‌تواند كمك كند تا شهر صرفا از طريق تصاوير هوايي و نقشه‌هاي پل‌ها و تونل‌ها خلاصه نشود و شهروندان نيز به عنوان ركن اصلي شهر مورد توجه قرار گيرند كه ارتقاي رضايتمندي شهروندان از زندگي در تهران را به دنبال خواهد داشت.
در سال‌هاي گذشته، همواره از ضرورت نوسازي بافت‌هاي فرسوده سخن به ميان مي‌آمد؛ حال آنكه نياز اساسي‌تر شهر تهران، نوسازي ذهن‌هاي فرسوده است. مديريت شهري در مسير اين نوسازي قرار گرفته و اميد است با همدلي سه جانبه شوراي شهر، شهردار و ساكنان پايتخت، شاهد روزهاي بهتري براي شهرمان باشيم.
