مدیریت ریسک، چالش امروز اقتصاد ایران و صنعت بیمه

اقتصادگردان- احسان شمشیری
بروز حادثه آتش سوزی در پتروشیمی ها که بزرگترین آن پارسال در مجتمع پتروشیمی بوعلی به وقوع پیوست، حادثه برخورد دو قطار در سمنان، تخریب ساختمان پلاسکو، آتش سوزی در پالایشگاه نفت تهران و در نهایت زلزله کرمانشاه از جمله حوادثی است که در نزدیک دو سال گذشته به دلیل تلفات بالای انسانی و مالی ناشی از آن، ذهن افکار عمومی را درگیر خود کرده است.
به گزارش اقتصادگردان، با توجه قرار گرفتن ایران روی کمربند زلزله، اگر به این حجم حوادث با منشاء انسانی، مخاطرات ناشی از وقوع بلایای طبیعی از جمله سیل، زلزله و خشکسالی را بیفزاییم، به حجم بالای خسارت های مالی و معنوی ناشی از بروز حوادث می رسیم که چاره مقابله با آن در مدیریت ریسک در همه ابعاد آن خلاصه می شود.
همین اهمیت ریسک موجب شده تا همایش امسال بیمه و توسعه به موضوع مدیریت ریسک و بیمه؛ الزامات، چالش ها و راهکارها اختصاص یابد تا پژوهشگران راه هایی را برای کاهش هزینه ها و آسیب های وقوع این حوادث در کشور ارایه دهند.
 ایران از نظر حوادث طبیعی یک کشور حادثه خیز است و وقوع حوادث طبیعی و غير طبيعي  فراوانی مانند ساختمان پلاسکو، پتروشیمی بوعلی، زلزله کرمانشاه و پالایشگاه تهران را در کشور شاهد هستیم. گفت: می خواهیم از فرصت حضور گسترده رسانه ها در همایش برای ترویج و آگاه سازی جامعه از ریسک و بیمه بهره بگیریم و افکار عمومی را به اهمیت ریسک حساس تر کنیم.
روشهای پیش بینی، پیشگیری، ایجاد آمادگی، تاکید بر آموزشهای همگانی و فراگیر برای ایجاد آمادگی در برابر حوادث طبیعی فاجعه آمیز، روشهای مقابله با حوادث و روشهای مدیریت بحران، اقدامات لازم قبل، حین و بعد از وقوع حادثه، روشها و سیستمهای اطلاع رسانی و پیش هشدار و استفاده از تکنولوژیها و روشهای سریع اعلان خطر باید در این همایش مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.
در اين رابطه رئیس پژوهشکده بیمه با بیان اینکه همایش بیمه و توسعه امسال با عنوان مدیریت ریسک و بیمه، الزامات و چالش‌ها و راهکارها برگزار می شود، گفت: این همایش امسال خاصِ صنعت بیمه نیست، بلکه ما می‌خواهیم صحبت های تمام بیمه گذارانمان درباره ریسک حوزه شان را بشنویم.
امیر صفری رئیس پژوهشکده بیمه در نشست خبری بیست و چهارمین همایش بیمه و توسعه گفت: حوادث فاجعه آمیز طبیعی، ریسک‌های طبیعی است و از طرفی ریسک‌های انسانی اهمیت بسیاری دارد و جزو چالش‌های روز هستند و ما می‌خواهیم در همایش امسال درباره مدیریت ریسک بحث و بررسی‌هایی انجام دهیم و پنل‌هایی در این زمینه داشته باشیم.
صفری با اشاره به حوادث رخ داده در ایران طی یک سال گذشته گفت: ایران از لحاظ طبیعی کشوری حادثه‌خیز است و در نتیجه حوادث فاجعه بار انسانی گاهی در کشور ما به وقوع می پیوندد.
وی ادامه داد: حوادث پتروشیمی بوعلی، تصادف قطار در محور سمنان - دامغان و زلزله اخیر از حوادثی بودند که در کشور رخ دادند  که یکی از چالش‌های روز جامعه ما هستند، در نتیجه ضرورت دارد ما به حوزه ریسک و کنترل بپردازیم.
رییس پژوهشکده بیمه افزود:  ما با توجه به ضرورت حوزه مدیریت ریسک همایش را با عنوان مدیریت ریسک برگزار می کنیم و می خواهیم روش‌های پیشگیری و آمادگی در برابر ریسک‌ها را در همایش بحث و بررسی کنیم. همچنین می خواهیم بر راهکارهای آموزش همگانی تاکید داشته باشیم.
وی تصریح کرد: باید مشخص کرد که چطور می توان از این ریسک‌ها جلوگیری کرد و برای مدیریت بحران راهکار اندیشید. البته جامعه به اندازه کافی به ریسک ناشی از حوادث واقف نیست و اولویتی برای آن قائل نشده است.
صفری ادامه داد: ما تصور می‌کنیم که در جامعه هنوز به مقدار کافی به بحث مدیریت ریسک توجه نمی‌شود، در نتیجه ما دنبال تبیین منافع اقتصادی و غیر اقتصادی ناشی از آموزش و اهمیت آموزش و تبیین موضوع ریسک هستیم.
او درباره همایش بیمه و توسعه توضیح داد: در سال ۱۳۷۳ این همایش برای اولین بار برگزار شد و امسال نیز بیست و نهمین همایش بیمه و توسعه برگزار می شود و  شرکت های بیمه و سندیکای بیمه از همایش حمایت معنوی می کنند.
وی درباره اینکه دستاورد همایش سال قبل چه بود گفت: موضوع آگاه سازی جامعه از ریسک را نمی توان با عدد و رقم بیان کرد، همایش سال گذشته هم دست آوردهای خاص خود را داشته و همین که خبرنگاران به بحث بیمه و مدیریت ریسک می پردازند خود دستاوردی برای ماست.

وی در پاسخ به سوالی که آیا در این همایش مهمان خارجی هم حضور دارد، اظهار کرد: امسال شورای سیاست‌گذاری تصمیم گرفته‌اند که همایش بیمه و توسعه ملی باشد، برای همین مهمان خارجی در این همایش داریم.
محمد صفری عنوان کرد: در کشور حادثه خیزی چون ایران، باید مدیریت ریسک را پیش از حوادث پیگیری کرد تا خسارات ناشی از این حوادث فارغ از اینکه منشاء آن انسانی یا طبیعی باشد، به حداقل برسد.
به گفته وی، این ریسک در شاخه های مختلف فعالیت های اقتصادی و اجتماعی قابل پیگیری است؛ برای نمونه ایمن شدن جاده ها و حرکت به سمت رانندگی بی خطر، بخشی از مدیریت ریسک است که نتیجه آن در کاهش تلفات حوادث رانندگی قابل مشاهده است؛ یا اینکه با ساختمان های ایمن می توان خسارات جانی و مالی کمتری در زمان بروز زلزله و سیل و نظایر آن متحمل شد.
رئیس پژوهشکده بیمه گفت: در کشوری چون ایران باید مناطق مختلف بر اساس خطراتی که با آن مواجه است، تقسیم بندی شود و نمی توان همان بیمه نامه ای که برای یک استان زلزله خیز صادر می شود، برای استانی که کمتر با این خطر مواجه است، صادر کرد.
صفری، اهمیت آموزش همگانی و فراگیر برای آمادگی در برابر حوادث و برنامه ریزی برای استفاده هرچه بیشتر مردم از چتر حمایت های بیمه در زمان بروز حوادث را یادآور شد و گفت: در زمینه اعلان پیش هشدارها به مردم و اعلام سریع خطر نیازمند استفاده از فناوری ها و تکنولوژی های جدید هستیم.
وی با یادآوری اینکه دستگاه های اجرایی مختلفی اعم از سازمان مدیریت بحران و پدافند غیرعامل در زمینه مدیریت ریسک نقش دارند، گفت: مدیریت ریسک در حوادثی با منشاء انسانی بسیار با اهمیت است؛ اینکه راه ها و ساختمان های ایمن داشته باشیم و ساختمان ها، صنایع و بنگاه های بزرگ اقتصادی تحت پوشش بیمه باشند، بسیار حیاتی است.
صفری برخورداری جامعه از سازه های ایمن و جاده های ایمن را از حقوق شهروندان ذکر کرد و گفت: باید درک جامعه را از بروز ریسک بالا برد به شکلی که به اولویت جامعه تبدیل شود زیرا در این صورت است که به یک مطالبه عمومی جامعه تبدیل می شود.
رئیس پژوهشکده بیمه در عین حال با بیان اینکه شرکت های بیمه نیز باید مدیریت ریسک را سرلوحه خود قرار دهند، تاکید کرد: اینکه برای مناطق مختلف بیمه نامه های مختلف صادر شود، یکی از راه های مدیریت ریسک است.
صفری با بیان اینکه هاز 137 مقاله تخصصی به همایش بیمه و توسعه، 15 مقاله در پنج نشست تخصصی ارایه می شود، اظهار داشت: در حاشیه برگزاری این همایش یک روزه دیدارهایی بین شرکت های بیمه خارجی و مدیران صنعت بیمه ایران پیش بینی شده است تا تجارب خود را در زمینه مدیریت ریسک به اشتراک گذارند.
وی با اشاره به تصویب لایحه تاسیس صندوق بیمه حوادث همگانی برای بیمه ساختمان ها گفت: پژوهشکده بیمه ساز و کار فعالیت این صندوق را طراحی کرده است تا به محض تصویب نهایی در مرجع ذیربط اجرایی شود.
به گفته صفری، در طراحی این صندوق از تجربه کشور ترکیه که صندوق مشابهی در این زمینه تاسیس کرده، بهره گرفته شده است و پژوهشکده بیمه در تلاش است یک کارگاه تخصصی نیز در این حوزه با کارشناسان نیوزیلندی برگزار کند.
نیت ما در این همایش، تاکید بیشتر بر افزایش آگاهی و درک از ریسک و اولویت دار کردن توجه به ریسک، به منظور افزایش تقاضای عمومی برای امنیت، آرامش و سلامت است و تبیین و ترجمه منافع اقتصادی و غیرقتصادی ناشی از امنیت و آرامش و تبیین زیانها و خسارات احتمالی بی توجهی به ریسک کاری است که باید از طریق این همایش انجام دهیم. باید کاری کنیم تقاضای جامعه به سمت مسکن با کیفیت و ایمن، زیرساختها و سازه های ایمن، بهداشت مطمئن، راه و جاده و رانندگی ایمن معطوف گردد و به عبارتی تقاضای جامعه برای امنیت را به منافع قابل درک اقتصادی و مالی ترجمه و تفسیر کنیم.
وي اضافه کرد: اقدام عملی در این خصوص، شناسایی دقیق محرکها و مکانیزمهای موثر برای گنجاندن منافع اقتصادی ناشی از مدیریت ریسک در الزامات، مقررات و استانداردهاست.
وی گفت: بیش از 2500 نفر از کارکنان و نهادهای صنعت بیمه، دانشگاهیان، صنایع و بنگاه های بزرگ و پرریسک و نهادهای مربوط به این رویداد در کنار اصحاب رسانه به این رویداد دعوت شده اند.
بیست و چهارمین همایش بیمه و توسعه، با مشارکت کارشناسان و دست اندرکاران صنعت بیمه سیزدهم آذرماه در مرکز همایش های برج میلاد برگزار می شود؛ این دوره همایش، بر خلاف دوره های گذشته همایش در سطح ملی برگزار می شود.